Khoa học công nghệ ngành Công Thương

Thứ năm, 28/03/2024 | 21:33

Thứ năm, 28/03/2024 | 21:33

Nhiên liệu sinh học

Cập nhật lúc 08:49 ngày 19/09/2016

Những sự thật về 3 nhà máy Ethanol

Nếu không kịp thời có chính sách mang tính “bước ngoặt”, e rằng sẽ không cứu được các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học (cồn ethanol) được đầu tư hàng nghìn tỉ đồng.

Theo lộ trình của Chính phủ, từ ngày 1-6-2016, tất cả các điểm bán xăng dầu tại 8 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ và Bà Rịa - Vũng Tàu, đều phải triển khai bán xăng E5 và thay thế hoàn toàn xăng RON 92; các tỉnh, thành phố khác phấn đấu đạt 50% số lượng cửa hàng trên địa bàn bán xăng E5.

Đến nay, đã 3 tháng trôi qua, tình hình vẫn dường như không có gì biến chuyển so với trước ngày 1-6, thậm chí còn có xu hướng xấu đi. Nguyên nhân chủ yếu khiến cho thị trường xăng sinh học E5 ảm đạm vì: Người dân chưa mặn mà với xăng E5, giá thành sản xuất cồn để pha chế xăng E5 quá cao (giá nguyên liệu đầu vào tăng do vùng nguyên liệu bị phá bỏ) trong khi giá xăng khoáng xuống thấp, hệ thống phân phối còn quá mỏng và chưa có chế tài nào bắt buộc, xử lý các đơn vị không thực hiện chuyển đổi.

Hầu hết các doanh nghiệp phối trộn, kinh doanh xăng E5 hiện nay đều đang lỗ nặng do phải đầu tư thêm khá nhiều cơ sở vật chất như nâng cấp, cải tạo, sửa chữa cột bơm, bể chứa… trong khi các ưu đãi về thuế, phí quá thấp, chưa hấp dẫn, khuyến khích được doanh nghiệp đầu tư.

Câu chuyện làm thế nào để đưa xăng sinh học E5 ra thị trường hiện đang còn rất nhiều tranh luận, nhiều việc cần phải được tháo gỡ từ phía Bộ Công Thương, Bộ Tài chính rồi đến các tỉnh, thành và doanh nghiệp đầu mối.

Nếu không kịp thời có chính sách mang tính “bước ngoặt”, e rằng sẽ không cứu được các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học (cồn ethanol) được đầu tư hàng nghìn tỉ đồng.

Nhà máy NLSH ở Quảng Ngãi 

Theo Đề án phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, hàng loạt nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học (NLSH) đã ra đời nhằm cung cấp cồn ethanol để pha chế xăng E5 phục vụ nhu cầu của thị trường. Năng lực sản xuất ethanol nhiên liệu của cả nước đạt 535 triệu lít/năm, sản lượng ethanol đủ để phối trộn 8,35 triệu tấn xăng E5 hoặc 4,17 triệu tấn xăng E10, bảo đảm đủ và vượt để cung cấp cho thị trường cả nước.

Nhận thức rõ về tầm quan trọng của NLSH đối với vấn đề an ninh năng lượng của đất nước, góp phần bảo vệ, gìn giữ môi trường và góp phần giúp đỡ bà con nông dân, đặc biệt là những hộ trồng sắn có đầu ra nhanh hơn, ổn định hơn, cuộc sống đỡ khó khăn hơn, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã đi đầu trong việc xây dựng chiến lược phát triển NLSH.

Tuy nhiên, đến nay, 3 dự án sản xuất NLSH có liên quan đến Tập đoàn và các đơn vị thành viên của Tập đoàn đang phải dừng sản xuất.

Nhà máy Ethanol Bình Phước do Công ty TNHH NLSH Phương Đông làm chủ đầu tư, Tập đoàn ITOCHU (Nhật Bản) chiếm cổ phần chi phối (49% vốn), Công ty LICOGI 16 (22% vốn) và Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) thuộc Tập đoàn chỉ góp vốn 29% cổ phần. Nhà máy được hoàn thành với chất lượng tốt.

Nhà máy NLSH ở Bình Phước 

Khi các bên đối tác quyết định đầu tư nhà máy này, giá dầu để sản xuất xăng khoáng đang ở mức đỉnh là trên 140USD/thùng, hiện nay chỉ còn xấp xỉ 50USD/thùng. Xăng sinh học có giá thành cao hơn xăng khoáng, nay xăng khoáng có giá thấp như vậy nên việc tiêu thụ xăng sinh học rất khó khăn, càng sản xuất càng lỗ. Các nhà máy sản xuất ethanol nhiên liệu được xây dựng từ những năm 2008-2010, thời điểm đó giá sắn (nguyên liệu đầu vào) chỉ khoảng 2.000 đồng/kg. Từ năm 2011 đến nay, giá sắn lát luôn trên mức 3.500 đồng/kg, có thời điểm lên 4.500-5.000 đồng/kg đã khiến giá thành sản phẩm ethanol tăng cao. Tập đoàn Itochu đã chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp của mình cho Công ty Toyo Thái Lan. Cổ đông chính của dự án là Toyo Thái Lan dự kiến sẽ vận hành trở lại nhà máy vào năm 2018 với điều kiện thị trường thuận lợi.

Nhà máy NLSH ở Quảng Ngãi do các đơn vị thành viên của Tập đoàn đầu tư cũng vào thời điểm giá dầu 140USD/thùng. Theo tính toán, sản xuất ethanol để phối trộn thành xăng sinh học E5 lúc đó là rất hiệu quả và chủ động được nguồn cung. Song kể từ khi vận hành thương mại đầu năm 2014, nhà máy phải hoạt động cầm chừng. Năm 2015, chỉ vận hành 4 đợt với tổng số 36 ngày/210 ngày theo thiết kế, sản lượng ethanol chưa đầy 7.000m3 (khoảng 12% công suất), chủ yếu cung cấp cho PV Oil để phối trộn xăng E5, còn bán cho Công ty Lọc - Hóa dầu Bình Sơn (BSR), Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và các khách hàng tiêu thụ khác không đáng kể. Đến cuối tháng 4 năm nay, nhà máy buộc phải dừng sản xuất vì xăng E5 khó tiêu thụ, sẽ dẫn đến thua lỗ nếu cứ tiếp tục sản xuất ethanol.

Dự án thứ 3 là Nhà máy NLSH Phú Thọ. Cổ đông chính là Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank). PV Oil góp vốn tại dự án này 39%. Trong quá trình đầu tư xây dựng nhà máy, giá dầu sụt giảm sâu, đồng thời do năng lực nhà thầu xây dựng nhà máy cũng không được bảo đảm, do đó các chủ đầu tư quyết định tạm dừng dự án.

Được biết, hiện nay, các nhà máy NLSH của các nhà đầu tư khác cũng đang trong tình trạng tương tự, đóng cửa hoặc sản xuất cầm chừng do cả thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu đều khó khăn vì các nước trong khu vực đều dư thừa nguồn cung.

Nhà máy NLSH ở Phú Thọ 

Để Đề án Phát triển NLSH đến năm 2015 tầm nhìn đến năm 2025 được Chính phủ phê duyệt có thể được triển khai hiệu quả, trước mắt là cứu các nhà máy NLSH vừa mới được khai sinh, rất cần phải thực sự đổi mới cơ chế, chính sách về thuế, ưu tiên vay vốn, trợ giá và sử dụng đất đai xây dựng vùng nguyên liệu, mạng lưới phân phối để hỗ trợ, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế đầu tư vào phát triển sản xuất, tiêu thụ NLSH ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, tâm lý người tiêu dùng Việt Nam hiện vẫn còn ít thông tin về ưu điểm của xăng E5, chưa thấy lợi ích về mặt kinh tế nên vẫn ưu tiên lựa chọn nhiên liệu truyền thống. Vì vậy, để thúc đẩy tiêu thụ NLSH thuận lợi, việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích của sử dụng xăng E5 và NLSH cần được lồng ghép vào chương trình quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, để mang lại hiệu ứng tốt nhất với xã hội; đồng thời, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp sản xuất NLSH đang gặp khó khăn lớn về tài chính.

Chính phủ cần có chính sách dài hạn cho doanh nghiệp đầu tư vào NLSH như miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị vật tư tồn trữ, vận chuyển, pha chế, phân phối trong nước chưa sản xuất được; miễn thuế môi trường đối với phần xăng nền để pha chế xăng E5; giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng E5 đưa vào lưu thông (bao gồm cả phần xăng nền dùng để pha chế xăng E5); hỗ trợ thuế VAT đối với sản phẩm đầu ra cho Ethanol của các nhà máy NLSH; sử dụng hợp lý Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đối với NLSH. Qua đó, giúp doanh nghiệp có thể giảm được chi phí, hạ giá thành sản phẩm, nhằm cung cấp cho thị trường một mức giá hợp lý.

Ở các nước sử dụng đại trà NLSH, việc áp dụng các chính sách ưu đãi, khuyến khích rất mạnh mẽ, bài bản, đặc biệt là giai đoạn đầu.

Một hành lang pháp lý đầy đủ và hoàn thiện, tạo “cú hích” cho thị trường NLSH nói chung và xăng E5 nói riêng thực sự chỉ có thể đến từ phía các cơ quan quản lý Nhà nước.

Theo http://petrotimes.vn

lên đầu trang