Theo thông tin từ Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia, từ năm 2015 đến 2019, TS. Vũ Đình Hiếu cùng các cộng sự tại Trường Đại học Mỏ - Địa chất đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu tái sử dụng tro than từ các nhà máy nhiệt điện làm nguyên liệu cho sản xuất vật liệu mao quản trung bình (MCM-41) phục vụ công tác bảo vệ môi trường”.

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu đặc tính tro than từ nhà máy nhiệt điện ở Việt Nam làm cơ sở cho việc nghiên cứu sản xuất tiền chất silica từ đó chế tạo vật liệu mao quản trung bình (MCM-41) phục vụ giảm thiểu ô nhiễm môi trường khu vực xung quanh các nhà máy nhiệt điện tại Việt Nam.

Đề tài đã thu được các kết quả sau: Đã thu thập và nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài trong và ngoài nước; Đã hoàn thành khảo sát thực địa, thu thập các loại mẫu tro (fly ash, bottom ash) tại các nhà máy nhiệt điện khu vực miền Bắc Việt Nam như nhà máy nhiệt điện Phả Lại, nhiệt điện Uông Bí, nhiệt điện Cẩm Phả; khu vực miền Nam như nhiệt điện Duyên Hải 1, nhiệt điện Vĩnh Tân 2; Đã hoàn thành gia công mẫu và sử dụng phương pháp phân tích khác nhau nhằm đánh giá các đặc tính của tro than, cụ thể là các phân tích SEM-EDS, TEM, XRD, ICP-MS, FTIR…

Ngoài ra, nghiên cứu cũng dựa trên đặc tính của nguyên liệu tro than đầu vào, lựa chọn tro than của nhà máy nhiệt điện điển hình (Nhà máy nhiệt điện Uông Bí và nhà máy nhiệt điện Cẩm Phả) để tiến hành chiết xuất thành nguyên liệu silica phục vụ công tác tổng hợp chất MCM-41.

Đồng thời nghiên cứu cũng hoàn thành thí nghiệm tổng hợp chất MCM-41 sử dụng silica triết tách từ tro kết hợp với các phụ chất khác trong điều kiện thí nghiệm khác nhau. Kết quả đã thành công vật liệu rỗng MCM-41 từ nguyên liệu ban đầu là tro than lấy tại Nhà máy nhiệt điện Uông Bí.

Nhóm nghiên cứu đã gửi sản phẩm cuối cùng sang Đài Loan (Trung Quốc) để phân tích các đặc tính của vật liệu MCM-41 như phân tích độ rỗng, solid state NMR, N2 adsorption-desorption. 

Theo các nhà nghiên cứu, về cơ bản, nhiệt điện than vẫn có nhiều ưu điểm như diện tích chiếm đất không lớn, giải quyết hầu hết các vấn đề môi trường. Than nhập khẩu có hàm lượng tro rất thấp, chỉ 4 - 6% so với 25-30% của than trong nước, vận hành ổn định, ít phụ thuộc yếu tố bất thường nên gánh phụ tải nền tốt, bởi vậy tỉ trọng có tăng lên trong giới hạn chấp nhận được.

Tuy nhiên, nếu muốn môi trường tốt hơn cần thắt chặt hơn quy định về thuế môi trường. Các bộ, ngành liên quan cần xây dựng các tiêu chuẩn cho việc xả thải tro và xỉ của các nhà máy nhiệt điện than: Như thế nào được coi là chất thải thông thường và như thế nào bị coi là chất thải nguy hại, để người xả thải và người sử dụng chất thải dựa vào cơ sở đó hành động tuân thủ đúng quy định pháp luật.