[In trang]
Làm chủ công nghệ chế tạo thiết bị đo xa sử dụng laser bơm bằng laser bán dẫn
Thứ hai, 23/09/2024 - 09:14
Laser đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực quân sự, mang lại nhiều ứng dụng chiến lược và tác chiến. Thiết bị đo xa bằng laser không chỉ nâng cao độ chính xác mà còn mang lại nhiều lợi ích trong việc tiết kiệm thời gian và chi phí.
Laser đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực quân sự, mang lại nhiều ứng dụng chiến lược và tác chiến. Thiết bị đo xa bằng laser không chỉ nâng cao độ chính xác mà còn mang lại nhiều lợi ích trong việc tiết kiệm thời gian và chi phí.
Nhờ tính chất đặc biệt, tia laser nhanh chóng được ứng dụng trong lĩnh vực quân sự từ những năm 1960. Ứng dụng của laser trong quân sự rất đa dạng như trinh sát, quan sát trên không và mặt đất; nhận dạng, đo đạc cự ly, tốc độ các loại mục tiêu và điều khiển các loại hỏa lực, dẫn hướng bom, tên lửa, quan sát và tạo ảnh không gian ba chiều, xây dựng bình đồ mặt đất và đáy biển…
Các hệ thống định vị và dẫn đường bằng laser giúp tăng cường độ chính xác của vũ khí, cho phép các tên lửa và bom có thể tiêu diệt mục tiêu một cách hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, laser còn được sử dụng trong các thiết bị quang học như kính ngắm, hỗ trợ lính bắn tỉa và các đơn vị đặc nhiệm trong việc xác định khoảng cách và điều chỉnh độ chính xác. Hơn nữa, công nghệ laser cũng góp phần vào các hệ thống truyền thông an toàn, đảm bảo thông tin được truyền tải một cách nhanh chóng và bảo mật. 
Tia laser được phát minh vào năm 1960 bởi nhà vật lý Theodore Maiman (Ảnh: cokhiviethan.com.vn)
Ngoài ra, đo xa laser là một trong những ứng dụng được sử dụng rộng rãi nhất trong quân sự do những ưu điểm nổi bật về thời gian đo, kết quả đo là kết quả số hóa, độ chính xác cao và không phụ thuộc vào cự ly đo, độ phân giải về góc lớn. Các sản phẩm đo xa laser có thể là các loại nhỏ cầm tay đo được khoảng cách từ vài mét đến hàng chục km dùng cho bộ binh, pháo binh hoặc những tổ hợp đo xa tích hợp với hệ thống trinh sát quang-điện tử, chỉ thị mục tiêu, dẫn đường bằng laser và điều khiển hỏa lực có cự ly hoạt động đến hàng chục km. 
Nhận thấy tầm quan trọng của các thiết bị đo xa sử dụng laser, nhóm nghiên cứu tại Viện Vật lý Kỹ thuật (Viện Khoa học và Công nghệ quân sự) đã tiến hành thực hiện đề tài cấp quốc gia: “Nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thiết bị đo xa sử dụng laser bơm bằng laser bán dẫn”. Đề tài do TS Nguyễn Văn Thương làm chủ nhiệm với mục tiêu làm chủ công nghệ chế tạo thiết bị đo xa sử dụng laser bơm bằng laser bán dẫn; Đồng thời, chế tạo thành công thiết bị đo xa sử dụng laser bơm bằng laser bán dẫn có khả năng tích hợp và ứng dụng.
Trong quá trình thực hiện đề tài, nhóm nghiên cứu thường xuyên cập nhật tin tức, thành quả nghiên cứu khoa học kỹ thuật và công nghệ trong lĩnh vực liên quan. Trên cơ sở nghiên cứu các mẫu đo xa laser với tính năng tương tự trên thế giới để lựa chọn cấu hình cơ sở, thiết kế chế tạo phục vụ mục đích theo yêu cầu đặt ra.
Thiết bị đo xa sử dụng laser bơm bằng laser bán dẫn (Ảnh: vista)
Kết quả, sau 03 năm thực hiện, đề tài đã xây dựng được bộ bản vẽ thiết kế, quy trình lắp ráp, căn chỉnh và thử nghiệm cho mẫu đo xa laser sử dụng laser rắn YAG:Nd, bơm bằng laser bán dẫn và biến điệu chủ động trên cơ sở tinh thể LiNbO3. Đồng thời đã chế tạo và tích hợp 02 thiết bị đo xa laser với camera ngày để thử nghiệm. Kết quả của đề tài đã đóng góp tích cực trong việc phát triển khoa học công nghệ trong nước thuộc lĩnh vực laser, đo xa laser và các hệ thống quang điện tử có tích hợp đo laser.
Bên cạnh đó, kết quả của đề tài cũng đã góp phần bổ sung kiến thức và kinh nghiệm cho đội ngũ cán bộ nghiên cứu. Tạo khả năng nghiên cứu độc lập và khả năng liên kết trong nhóm nghiên cứu cũng như khả năng phối hợp với các đơn vị nghiên cứu trong và ngoài quân đội.
Sản phẩm của đề tài có thể liên kết với nhà máy quang - cơ khí trong Bộ quốc phòng để gia công chế thử và chuyển giao thiết kế, công nghệ lắp ráp, căn chỉnh thiết bị đo xa sử dụng laser rắn YAG:Nd bơm bằng laser bán dẫn và biến điệu chủ động, góp phần làm giảm giá thành sản phẩm khi sản xuất hàng loạt phục vụ nhu cầu trong nước.” chủ nhiệm đề tài Nguyễn Văn Thương cho biết.
Theo đánh giá, thành công của đề tài nghiên cứu không chỉ mang đến những đóng góp tích cực trong việc phát triển khoa học công nghệ trong nước thuộc lĩnh vực laser, đo xa laser và các hệ thống quang điện tử có tích hợp đo xa laser, mà còn góp phần chủ động trong việc sửa chữa, bảo dưỡng kỹ thuật, thiết kế chế tạo các hệ thống vũ khí, khí tài công nghệ cao góp phần hiện đại hoá quân đội bằng nguồn lực trong nước.
Minh Khuê