Khoa học công nghệ ngành Công Thương

Thứ sáu, 29/03/2024 | 01:52

Thứ sáu, 29/03/2024 | 01:52

Chính sách

Cập nhật lúc 07:58 ngày 09/11/2021

Khoa học công nghệ ngành Công Thương hướng đến mục tiêu phát triển bền vững

Trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến động, hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN) ngành Công Thương đã ghi nhận những bước tiến quan trọng, góp phần vào quá trình thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của toàn ngành.
Ngày 10/5/2017, tại Quyết định số 622/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững với mục tiêu tổng quát mở rộng, trong đó Bộ Công Thương được giao thực hiện 15 mục tiêu cụ thể thuộc 7 mục tiêu chung.
Ngay năm 2017, Bộ Công Thương đã nhanh chóng xây dựng và ban hành kế hoạch hành động thực hiện các mục tiêu được giao, với các nhiệm vụ cụ thể được phân công cho các đơn vị thuộc Bộ để thực hiện. Trong đó, KH&CN đóng vai trò tích cực cho quá trình hoàn thiện các định hướng, chính sách nói riêng và quá trình phát triển ngành Công Thương nói chung, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.
Hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng đổi mới công nghệ, đổi mới sáng tạo trong các doanh nghiệp ngành Công Thương, đặc biệt là các doanh nghiệp chế biến chế tạo liên tục phát triển, đã có những bước tiến hết sức quan trọng. Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những quốc gia có nền công nghiệp có năng lực cạnh tranh toàn cầu (CIP) ở mức khá cao, thuộc vào nhóm các quốc gia có năng lực cạnh tranh công nghiệp trung bình cao.
Các chính sách KH&CN cùng nhiều hoạt động hỗ trợ của Nhà nước đã tạo ra những đóng góp quan trọng của KH&CN cho phát triển của ngành, lĩnh vực cũng như từng doanh nghiệp. Năm 2010, mức đóng góp của tăng TFP là 44,74%, đến năm 2018, con số này đã lên mức 50,99% cao hơn mức đóng góp của TFP của toàn nền kinh tế.
Hoạt động nghiên cứu và phát triển đóng vai trò ngày càng quan trọng đối với các doanh nghiệp, tạo đột phá trong sản xuất, đáp ứng nhu cầu thị trường; trong đó nhiều lĩnh vực có hoạt động tích cực như sản xuất thiết bị điện, máy móc, thiết bị khai khoáng...
Đặc biệt, trong bối cảnh KH&CN có ảnh hưởng ngày càng rõ nét đối với các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, hoạt động KH&CN ngành Công Thương đã có những bước điều chỉnh nhanh chóng trong định hướng cũng như cách thức tổ chức thực hiện.
Các nhiệm vụ đã tập trung vào hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng, đổi mới công nghệ, quản trị sản xuất, phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị để tạo ra sản phẩm, hàng hóa mang nhãn hiệu Việt Nam có giá trị gia tăng và tính cạnh tranh cao.
Các thành tựu nổi bật trong nhiều lĩnh vực chính là sự khẳng định về tầm quan trọng của việc áp dụng cách tiếp cận khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phù hợp trong thực hiện phát triển bền vững ngành Công Thương.
Mặc dù vậy, trình độ công nghệ trong một số ngành còn lạc hậu, chậm được đổi mới, tư duy và nhận thức của nhiều doanh nghiệp còn quá chú trọng lợi thế vào lao động giá rẻ, chưa quan tâm đến hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Số lượng các doanh nghiệp tham gia các chương trình, đề án khoa học và công nghệ các cấp còn hạn chế. Năng suất, chất lượng và tái cơ cấu chậm chuyển dịch tiếp tục là những hạn chế căn bản trong phát triển kinh tế nói chung và trong các ngành sản xuất công nghiệp nói riêng.
Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của KH&CN, xác định KH&CN phải là động lực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Đặc biệt, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang và sẽ có những tác động hết sức mạnh mẽ tới nền sản xuất của mỗi quốc gia, ảnh hưởng nặng nề do đại dịch Covid-19, quá trình ứng dụng các công nghệ mới, chuyển đổi số trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội đang diễn ra với tốc độ nhanh hơn.
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững trong bối cảnh mới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phát triển hoạt động KH&CN trên quan điểm bám sát và thực hiện triệt để, quyết liệt và đồng bộ các chủ trương, đường lối của Đảng, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ đối với các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện mục tiêu phát triển bền vững trong các lĩnh vực của ngành Công Thương.
Đồng thời, tập trung nguồn lực rà soát, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về phát triển bền vững, tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia thực hiện các mục tiêu về phát triển bền vững; phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan, Bộ ngành trong công tác rà soát, đánh giá tình hình thực hiện, định hướng và xây dựng nhiệm vụ thực hiện mục tiêu phát triển bền vững đồng bộ với các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn 2021-2025 định hướng đến năm 2030.
Bên cạnh đó, xây dựng và quyết liệt triển khai thực hiện Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ ngành Công Thương giai đoạn 2011-2030 cũng như phát triển, hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Để triển khai một cách có hiệu quả những quan điểm này, hoạt động KH&CN  của ngành Công Thương sẽ tập trung vào những nhiệm vụ chính:
Một là, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học và công nghệ.
Hai là, nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ phục vụ phát triển bền vững các lĩnh vực của ngành, bao gồm: chiến lược, chính sách phát triển công nghiệp và thương mại; cơ khí, cơ điện tử, thiết bị điện, điện tử và tự động hóa; khai thác và chế biến khoáng sản, hóa chất và công nghệ vật liệu; công nghiệp năng lượng; công nghiệp nhẹ; công nghệ sinh học và công nghiệp môi trường.
Ba là, đẩy mạnh hoạt động thông tin, thống kê khoa học và công nghệ, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và sở hữu trí tuệ.
Bốn là, hoàn thiện tổ chức, cơ chế quản lý và thông tin khoa học và công nghệ.
Năm là, đẩy mạnh thực hiện cơ chế tự chủ, tập trung rà soát, sắp xếp lại hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ ngành Công Thương; tập trung nâng cao năng lực, hiệu quả của đội ngũ chuyên gia tư vấn và cán bộ quản lý các cấp về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và tăng cường hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức của xã hội các doanh nghiệp về hoạt động khoa học và công nghệ.
Theo Tạp chí Công Thương
lên đầu trang