Khoa học công nghệ ngành Công Thương

Thứ năm, 28/03/2024 | 23:13

Thứ năm, 28/03/2024 | 23:13

Tin KHCN

Cập nhật lúc 11:14 ngày 15/12/2021

Hoàn thiện pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo

Sáng 14/12, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu lập pháp thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội thảo khoa học "Pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo – Những vấn đề lý luận". TS.Lê Hải Đường - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp chủ trì hội thảo.
Toàn cảnh Hội thảo
Tham dự hội thảo có đại diện các đơn vị của Viện Nghiên cứu lập pháp; đại diện Bộ Công Thương, Viện Kinh tế và Quản lý,... cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS.Lê Hải Đường, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp cho biết, năng lượng tái tạo hay được gọi là năng lượng tái sinh, là nguồn năng lượng sạch, tự nhiên, liên tục được bổ sung, tái sử dụng vô hạn, như năng lượng mặt trời, gió, mưa, thủy triều, sóng, địa nhiệt, sinh khối, nhiên liệu sinh học… Năng lượng tái tạo đã, đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong kinh tế - xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới trên các lĩnh vực phát điện, đun nước nóng, nhiên liệu động cơ và điện nông thôn. Hiện nay, nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đã sử dụng gần như hoàn toàn năng lượng tái tạo trong nền kinh tế và đã có thể cung cấp năng lượng cho toàn bộ đất nước trong một khoảng thời gian đáng kể. Các quốc gia dẫn đầu thế giới về năng lượng tái tạo bao gồm Na Uy, Bồ Đào Nha, Đức, Anh, Hà Lan, Ấn Độ, Mỹ,…
Phó Viện trưởng cũng cho biết, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có nhiều tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo. Với điều kiện vị trí địa lý thuận lợi, đường bờ biển dài, khí hậu nhiệt đới gió mùa và nền kinh tế nông nghiệp, Việt Nam có thể khai thác các nguồn năng lượng tái tạo dồi dào và đa dạng, đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội cũng như đảm bảo an ninh năng lượng, ứng phó và biến đổi khí hậu.
Trong giai đoạn hơn 2 thập kỷ vừa qua, một hệ thống các cơ chế, chính sách cho phát triển năng lượng tái tạo đã được xây dựng và từng bước hoàn thiện. Tuy vậy, tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam vẫn chưa được khai thác, triển khai thực hiện có hiệu quả trên thực tế. “Trong bối cảnh nguồn năng lượng hóa thạch đang dần trở nên cạn kiệt, việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện những cơ chế, chính sách để khuyến khích phát triển mạnh mẽ năng lượng tái tạo, đạt được mục tiêu 32% vào năm 2030 và 43% vào năm 2050 tỷ lệ điện sản xuất từ năng lượng tái tạo trong tổng điện năng sản xuất của quốc gia là vấn đề cấp thiết đặt ra”, Phó Viện trưởng nhấn mạnh .
Nhiều tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo
Theo TS.Nguyễn Thị Bình - Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, Việt Nam là quốc gia có tiềm năng phát triển nhiểu loại năng lượng tái tạo. Thực tế, nhà nước cũng có nhiều chính sách hỗ trợ cho các dự án năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, thực tế, năng lượng tái tạo phát triển chưa tương xứng với tiềm năng. Để phát triển năng lượng tái tạo thì việc nghiên cứu hoàn thiện pháp luật về lĩnh vực này là cần thiết, cấp bách. Trong đó, trước tiên chúng ta phải nghiên cứu, xây dựng vững chắc cơ sở lý luận pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo.
Đồng tình với quan điểm này, TS.Phạm Cảnh Huy, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý cho rằng, tốc độ tiêu thụ năng lượng tăng nhanh trong vài thập kỷ qua đang trở thành mối lo ngại toàn cầu về các tác động tiêu cực. Việc chuyển dịch năng lượng hướng đến sử dụng các dạng năng lượng tái tạo sẽ đảm bảo cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Chính vì vậy, vấn đề tạo động lực cho sự phát triển năng lượng tái tạo đã trở thành mối quan tâm đặc biệt của các quốc gia trên thế giới.
TS.Phạm Cảnh Huy, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý 
Như hầu hết các nước đang phát triển, việc cung cấp năng lượng ở Việt Nam vẫn chủ yếu dựa vào các dạng năng lượng hoá thạch và Việt Nam cũng là nhà nhập khẩu năng lượng ròng, trong khi được đánh giá là quốc gia có nhiều tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo. “Với điều kiện vị trí địa lý thuận lợi, Việt Nam có thể khai thác các nguồn năng lượng tái tạo dồi dào và đa dạng, đặc biệt là năng lượng mặt trời và năng lượng gió để phục vụ cho phát điện, phát triển những nguồn năng lượng này đóng một vai trò hết sức quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội cũng như đảm bảo an ninh năng lượng, ứng phó với biến đổi khí hậu”, TS.Phạm Cảnh Huy cho biết.
Bên cạnh đó, một số ý kiến khác tại Hội thảo cũng cho rằng, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có nhiều tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo. Với điều kiện vị trí địa lý thuận lợi, đường bờ biển dài, khí hậu nhiệt đới gió mùa và nền kinh tế nông nghiệp, Việt Nam có thể khai thác các nguồn năng lượng tái tạo dồi dào và đa dạng, đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội cũng như đảm bảo an ninh năng lượng, ứng phó với biến đổi khí hậu. Hiện tại, Việt Nam có tiềm năng phát triển 05 nguồn năng lượng tái tạo chính, bao gồm năng lượng mặt trời, gió, nước (thủy điện), sinh khối và địa nhiệt.
Sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện cơ chế, chính sách để khuyến khích phát triển mạnh mẽ năng lượng tái tạo
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung làm rõ nhiều vấn đề lý luận liên quan đến pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo. Đồng thời, đánh giá thực trạng pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo hiện nay và đưa ra nhiều kiến nghị hoàn thiện.
 Cho ý kiến về nội dung này, TS.Nguyễn Thị Bình - Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cho rằng, pháp luật phát triển năng lượng tái tạo là tổng hợp các quy phạm pháp luật do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình các chủ thể thực hiện các hoạt động khác nhau nhằm trực tiếp hoặc gián tiếp kích thích việc khai thác, sản xuất và sử dụng năng lượng tái tạo.
Theo TS Nguyễn Thị Bình, nguyên tắc của pháp luật phát triển năng lượng tái tạo là những tư tưởng chính trị, pháp lý chỉ đạo chi phối một cách toàn diện các quan hệ pháp luật phát sinh trong quá trình phát triển năng lượng tái tạo. Việc xây dựng, ban hành và thực thi pháp luật phát triển năng lượng tái tạo phải tuân thủ những nguyên tắc cơ bản như: Nguyên tắc Nhà nước ghi nhận và bảo vệ quyền con người được sống trong một môi trường trong lành; Nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền (Polluter Pays Principle – PPP); Nguyên tắc người hưởng thụ phải trả tiền (Beneficiary Pay Principle – BPP); Nguyên tắc phát triển bền vững; Nguyên tắc kích thích lợi ích kinh tế;…
PGS.TS Doãn Hồng Nhung, Đại học Quốc gia Hà Nội 
Trên cơ sở đánh giá chính sách, pháp luật đối với năng lượng điện gió, PGS.TS Doãn Hồng Nhung, Đại học Quốc gia Hà Nội đưa ra nhiều kiến nghị cụ thể: (1) Cân nhắc xây dựng một bộ luật cụ thể để khuyến khích đầu tư, phát triển năng lượng xanh, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Luật này sẽ góp phần giải quyết các vấn đề bất cập phát sinh không thống nhất không cần thiết giữa các văn bản pháp luật, cũng như bổ sung hướng dẫn những cơ chế mới (cơ chế đấu thầu cạnh tranh điện mặt trời và điện gió và cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA); (2) Cải thiện hơn nữa cơ chế chia sẻ rủi ro trong các hợp đồng mua bán điện mẫu đối với điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối, điện từ chất thải rắn, thủy điện nhỏ; (3) Việc xây dựng cơ chế chính sách cụ thể về giá điện cũng cần gắn liền với các chiến lược, mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, môi trường, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững để đảm bảo việc phát triển thị trường được bền vững và ổn định, sử dụng tài nguyên một cách hợp lý và khoa học; (4) Bổ sung và hoàn thiện hệ thống các quy định pháp luật về phát triển điện thông minh (smart power), bao gồm lưới điện thông minh (smart grid) và ứng dụng công nghệ thông tin vào ngành năng lượng điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (energy efficiency) trong nền kinh tế; đầu tư vào hệ thống lưu trữ điện năng (energy storage) phù hợp với tình hình phát triển của thị trường;.…
Khẳng định nhu cầu năng lượng đang ngày càng tăng lên, PGS.TS Doãn Hồng Nhung nhấn mạnh, các nhà hoạch định chính sách và xây dựng pháp luật nên lựa chọn điện gió là giải pháp mang tính lâu dài và mang tầm chiến lược phát triển cho đất nước Việt Nam trong thời đại công nghệ 4.0.
Phát biểu tại hội thảo, một số ý kiến đại biểu cũng kiến nghị, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến phát triển năng lượng tái tạo, nhất là hoàn thiện các cơ chế chính sách để khuyến khích phát triển mạnh năng lượng tái tạo, bao gồm cơ chế giá, phí và cơ chế đầu tư theo hướng khắc phục những hạn chế thời gian qua. Bên cạnh đó, cần sớm nghiên cứu, xây dựng và ban hành Luật Năng lượng tái tạo nhằm thể chế hóa, tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở pháp lý, về chính sách phát triển năng lượng tái tạo nói chung và cụ thể chi tiết các phân ngành năng lượng tái tạo như: Điện mặt trời (công nghiệp, mái nhà, nổi…), các phân ngành điện gió (trên bờ, móng cố định biển nông gần bờ, móng cố định ngoài khơi, nổi ngoài khơi...), điện sóng, điện hải lưu, điện sinh khối, tích hợp các loại nguồn; đồng thời, góp phần thu hút các nguồn lực cho phát triển năng lượng tái tạo.
Cũng tại Hội thảo, các đại biểu còn thảo luận và cho ý kiến về kinh nghiệm pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo một số nước trên thế giới và giá trị tham khảo cho Việt Nam; Quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển năng lượng tái tạo ở nước ta hiện nay và những vấn đề ra; Cơ chế mua bán điện FIT tại Việt Nam;…
Kết luận Hội  thảo, TS.Lê Hải Đường, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp ghi nhận và đánh giá cao ý kiến phát biểu thảo luận, tham luận của các chuyên gia, đại biểu tham dự. Nhấn mạnh Hội thảo khoa học có ý nghĩa rất lớn về mặt khoa học cũng như thực tiễn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp khẳng định, các kiến nghị cụ thể tại Hội thảo sẽ được tổng hợp, là thông tin, luận cứ hữu ích đối với việc tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo./.
Theo https://quochoi.vn/
lên đầu trang