Những năm gần đây, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) luôn quan tâm đầu tư, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào sản xuất than hầm lò. Trong đó, công nghệ khai thác cơ giới hóa đồng bộ được áp dụng rộng rãi tại các đơn vị khai thác than hầm lò của TKV và có được kết quả tốt.
Do sản lượng một lò chợ cơ giới hoá rất lớn, chiếm tỷ trọng cơ bản sản lượng mỏ hầm lò trong tương lai nên các yêu cầu về kỹ thuật và an toàn lao động để tăng năng suất là rất cần thiết. Nhằm đảm bảo điều kiện an toàn và môi trường làm việc đối với người lao động trong mỏ, Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư mỏ và công nghiệp – Vinacomin đã được TKV giao thực hiện đề tài “Nghiên cứu giải pháp thông gió cho lò chợ cơ giới hóa đồng bộ, sản lượng đến 1,5 triệu tấn/năm, áp dụng cho các mỏ than hầm lò thuộc TKV”. Đề tài do Th.S Nguyễn Việt Cường làm chủ nhiệm.
Hệ thống thông gió trong khai thác than hầm lò đóng vai trò vô cùng quan trọng, ngoài việc cung cấp đủ lượng không khí cần thiết cho công nhân, giảm nhiệt độ, giảm hàm lượng bụi cải thiện điều kiện vi khí hậu,... thông gió trong hầm lò còn có tác dụng hoà loãng khí mê tan, bụi than cũng như các loại khí độc hại khác xuống dưới giới hạn cho phép trong quá trình khai thác, ngăn ngừa cháy nổ khí, bụi than. Thực hiện tốt công tác thông gió là góp phần đảm bảo an toàn trong khai thác hầm lò.
Hệ thống thông gió hầm lò đóng vai trò vô cùng quan trọng trong khai thác than (Ảnh minh hoạ - Nguồn: nangluongvietnam.vn)
Trong quá trình nghiên cứu, nhóm tác giả triển khai tìm hiểu các nguyên nhân chủ yếu làm tăng nhiệt độ lò chợ cơ giới hoá. Theo đó, nguyên nhân chính khiến nhiệt độ hầm lò tăng cao là do hầm lò chứa nhiều thiết bị máy móc làm việc với công suất lớn. Đồng thời tổng số nhân công làm việc trong những khu vực này cũng là một trong những nguyên nhân phát sinh nhiệt lớn.
Từ đó, nhóm đã tìm ra giải pháp để làm mát nhiệt độ lò chợ cơ giới hoá thông qua việc tính toán lưu lượng gió cung cấp cho lò chợ cơ giới hóa đồng bộ theo các yếu tố kỹ thuật mỏ của các nước có nền công nghiệp than phát triển. Nhóm nghiên cứu đã lựa chọn phương pháp tính toán lưu lượng gió cung cấp cho lò chợ cơ giới hóa đồng bộ theo phương pháp của Liên bang Nga, đây là phương pháp phù hợp với khả năng cơ giới hóa đồng bộ khai thác than lò chợ ngày càng cao tại Việt Nam.
Thiết bị làm mát được sử dụng trong các lò chợ cơ giới hoá (Ảnh: Tạp chí Công Thương)
Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu, nhóm tác giả đã nhận thấy để đáp ứng yêu cầu về thông gió và hiệu quả kinh tế khai thác than lò chợ cơ giới hóa đồng bộ cần tiến hành các biện pháp bổ sung như tháo khí mê tan ở các lò chợ có độ chứa và thoát khí cao vượt quá khả năng thông gió của lò chợ.
Trong bối cảnh hiện nay, quy mô khai thác than hầm lò ngày càng xuống sâu và xa hơn, các yếu tố về địa chất ngày càng khó thăm dò và khó kiểm soát. Để đảm bảo công tác an toàn lao động, các mỏ một mặt làm tốt công tác thông gió, mặt khác, bằng mọi cách giảm tối đa nhiệt độ trong các gương lò. Do đó, thành công của đề tài nghiên cứu đã đem lại giá trị ứng dụng cho các đơn vị áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong khai thác than, góp phần tăng năng suất lao động ngành khai thác than.
Trải qua nhiều giai đoạn nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu và thử nghiệm, đến nay ngành than Việt Nam đã đạt được những bước tiến và thành tựu quan trọng trong việc triển khai và áp dụng công nghệ cơ giới hóa. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn ngành đang có 10 dây chuyền lò chợ cơ giới hóa đồng bộ khai thác trong các điều kiện vỉa khác nhau gồm: 04 dây chuyền lò chợ cột dài theo phương cơ giới hóa đồng bộ khấu hết chiều dày vỉa áp dụng trong điều kiện vỉa than dày trung bình, dốc thoải đến nghiêng (≤ 35°) tại các mỏ Dương Huy, Quang Hanh, Khe Chàm, Hạ Long; 05 dây chuyền cơ giới hóa đồng bộ lò chợ hạ trần thu hồi than nóc trong điều kiện vỉa than dày, góc dốc thoải đến nghiêng tại các khoáng sàng mỏ Vàng Danh (01 dây chuyền), Hà Lầm (02 dây chuyền), Khe Chàm (01 dây chuyền) và Mông Dương (01 dây chuyền); 01 dây chuyền lò chợ chia cột dài theo hướng dốc vỉa cơ giới hóa đồng bộ với khấu than bằng máy bào, chống giữ lò chợ bằng giàn chống 2ANSHA áp dụng cho điều kiện vỉa than trung bình, dốc đứng (≥ 550 ) tại mỏ Tràng Khê - Công ty than Uông Bí. |
Minh Khuê
