Mức độ, nhu cầu sản xuất sạch và tiêu dùng sản phẩm sạch đã trở lên rất cấp thiết, nên cần khẩn trương xây dựng ý thức cộng đồng về an toàn thực phẩm, xác định được nhu cầu kết nối của các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn để hỗ trợ cho “trúng” cho “đúng” và mang lại hiệu quả cao.
An toàn thực phẩm (ATTP) có tầm quan trọng đặc biệt, không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe, cuộc sống của người dân mà còn có tác động lớn tới phát triển kinh tế, thương mại, an sinh xã hội của mỗi quốc gia. Điều kiện về ATTP luôn được đặt ra trong công tác phát triển hệ thống kinh doanh thực phẩm an toàn, hoàn thiện chuỗi cung ứng tiêu thụ sản phẩm an toàn.
Quản lý thực phẩm an toàn chưa chặt chẽ, còn nhiều kẽ hở
Hiện nay, thực phẩm được lưu thông, buôn bán chủ yếu qua kênh phân phối truyền thống (chợ, cửa hàng tạp hoá), đặc biệt là thực phẩm tươi sống. Theo thống kê, cả nước có 8.517 chợ, trên 1.167 siêu thị, 254 trung tâm thương mại và hàng nghìn cửa hàng chuyên doanh, cửa hàng tiện lợi hiện đại hoạt động theo mô hình chuỗi hiện đại. Trong đó, chợ vẫn là kênh cung ứng thực phẩm chính trên cả nước.
Hiện nay, thực phẩm được lưu thông, buôn bán chủ yếu qua kênh phân phối truyền thống
Thông tin thực tế từ TS.BS. Cao Văn Trung, Phó trưởng phòng giám sát ngộ độc thực phẩm, cục ATTP, Bộ Y tế cho thấy, tỷ lệ ô nhiễm vi sinh vật, ô nhiễm hóa chất cụ thể là tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật, các chất kháng sinh, các chất kích thích tăng trưởng trong các nông sản và thịt gia súc, gia cầm làm nguyên liệu để chế biến thực phẩm còn chiếm tỷ lệ cao hơn so với các nước trong khu vực.
Cùng với đó, cơ chế thị trường tạo điều kiện thông thoáng cho các DN sản xuất, kinh doanh thực phẩm, nhập khẩu thực phẩm, từ đó còn tồn tại những vi phạm về đạo đức sản xuất, kinh doanh dẫn đến nhiều sản phẩm chưa bảo đảm vẫn lén lút được đưa ra thị trường.
“Tại Việt Nam, các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm chủ yếu nhỏ lẻ, sản xuất theo mùa vụ. Trong 500.000 cơ sở chế biến thực phẩm có đến 85% là quy mô vừa và nhỏ, quy mô hộ gia đình sản xuất theo mùa vụ nên việc đầu tư trang thiết bị, nhà xưởng còn hạn chế. Trên 70% nông dân vẫn sống bằng nông nghiệp và người dân nhiều nơi vẫn còn tập quán sử dụng thực phẩm không đảm bảo. Do điều kiện kinh tế còn thấp nên người dân vẫn phải chấp nhận sử dụng thực phẩm trôi nổi, giá rẻ mặc dù biết nguy cơ ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra”, ông Trung cho biết.
Thừa nhận công tác quản lý nhà nước về ATTP vẫn tồn tại một số bất cập, ông Nguyễn Mạnh Thắng, Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương chỉ ra mô hình quản lý chưa đồng bộ, hiệu quả thấp, sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa chặt chẽ và còn nhiều kẽ hở.
“Các hình thức kinh doanh trên nền tảng số ngày một đa dạng, khó quản lý và tình trạng buôn lậu thực phẩm qua biên giới, quảng cáo thực phẩm sai sự thật, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú ý diễn biến phức tạp; thực phẩm trong các khu công nghiệp, cơ sở giáo dục chưa thực sự bảo đảm, ảnh hưởng lớn tới sức khoẻ người dân cũng như an ninh ATTP”, ông Thắng thông tin.
Xây dựng ý thức cộng đồng về ATTP
Để đảm bảo an ninh, ATTP trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tập trung vào các nhóm nhiệm vụ để giúp các DN, hiệp hội ngành hàng thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình, nhằm phát triển hệ thống kinh doanh thực phẩm an toàn.
Cụ thể theo ông Nguyễn Mạnh Thắng là Bộ Công Thương sẽ tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; nghiên cứu, đề xuất cơ chế phối hợp về thu hồi, giám sát và xử lý đối với sản phẩm, hàng hóa là thực phẩm có khuyết tật lưu thông trên thị trường nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bộ Công Thương rà soát, hoàn thiện các quy định về thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm an toàn thực phẩm. Đồng thời, xây dựng, đề xuất các biện pháp phù hợp với tình hình thực tế để đẩy mạnh công tác phòng, chống nạn hàng giả, hàng kém chất lượng và hàng nhái đang lưu thông trên thị trường. Đẩy mạnh, tăng cường tuyên truyền, vận động, giáo dục, cung cấp thông tin, hỗ trợ pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội về an ninh ATTP; khuyến khích, hỗ trợ hộ gia đình, HTX, DN sản xuất, kinh doanh thực phẩm ứng dụng công nghệ cao và kết nối chuỗi giá trị cung ứng thực phẩm an toàn.
“Khi thay đổi mô hình quản lý theo hướng thống nhất một đầu mối, lồng ghép ATTP thành nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng của các Bộ, ngành, đơn vị,… Bộ Công Thương tăng cường sự phối hợp liên ngành, chia sẻ thông tin thông qua Cơ chế 1 cửa quốc gia, hệ thống thông tin hoặc cơ sở dữ liệu chuyên ngành để công tác bảo đảm an ninh, ATTP đạt hiệu quả”, ông Thắng cho biết.
Bộ Công Thương khuyến khích, hỗ trợ hộ gia đình, HTX, DN sản xuất, kinh doanh thực phẩm ứng dụng công nghệ cao và kết nối chuỗi giá trị cung ứng thực phẩm an toàn
Theo bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), thông qua công tác phát triển bền vững hệ thống phân phối thực phẩm an toàn, các cơ quan quản lý nhận diện rõ hơn mức độ, nhu cầu sản xuất sạch và tiêu dùng sản phẩm sạch đã trở lên rất cấp thiết. Do đó, điều cần làm ngay là khẩn trương xây dựng ý thức cộng đồng về ATTP, xác định được nhu cầu kết nối của các DN trong chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn để hỗ trợ cho “trúng” cho “đúng” và mang lại hiệu quả cao.
“Công tác ATTP là công tác ưu tiên được lồng ghép trong việc chỉ đạo các cơ quan, đơn vị về quản lý nhà nước, sản xuất và phân phối thực phẩm, các đơn vị quản lý thị trường để bảo đảm tổ chức hoạt động kết nối và phân phối thực phẩm có giá thành bình ổn. Đặc biệt là ATTP đối với các mặt hàng thiết yếu, được sử dụng nhiều trong dịp Tết Nguyên đán như gạo, thịt lợn, trứng, dầu ăn, thuỷ hải sản, rau củ, bánh kẹo”, bà Nga nêu rõ.
Nguồn: vov.vn
