Tính đến cuối tháng 4/2021, trong tổng số 12,25 tỷ USD vốn FDI đầu tư vào Việt Nam thì hai địa phương Long An, Cần Thơ đã chiếm tới 4,6 tỷ USD, chiếm gần 37,6% tổng vốn đầu tư đăng ký của cả nước, trong đó vốn đều tập trung vào các dự án năng lượng.

Theo TS. Lê Anh Tuấn - Phó Viện trưởng Viện Biến đổi khí hậu (Trường Đại học Cần Thơ) căn cứ trên quy hoạch phát triển năng lượng tái tạo toàn quốc đến năm 2035, toàn khu vực ĐBSCL sẽ có trên 68.600MW tiềm năng điện gió và hơn 31.500MW tiềm năng điện mặt trời. ĐBSCL sẽ trở thành một trong những trung tâm năng lượng sạch của quốc gia. Hiện nhiều tỉnh, thành phố trong vùng đã đang và sẽ xây dựng các nhà máy điện với sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài với số vốn lớn.

Cụ thể, mới đây nhất, tỉnh Long An cấp phép đầu tư cho Dự án Nhà máy điện LNG Long An I và II vốn thực hiện khoảng 3,1 tỷ USD. Dự án do Công ty Vinacapital GS Energy Pte. Ltd thực hiện đầu tư có công suất dự kiến 3.000 MW, bao gồm hai nhà máy tuabin khí chu trình hỗn hợp, công suất mỗi nhà máy 1.500 MW. TP. Cần Thơ cũng thu hút Dự án Nhà máy nhiệt điện Ô Môn II là liên doanh đầu tư Tổng công ty CP Thương mại Xây dựng (Việt Nam) và Tập đoàn Marubeni (Nhật Bản). Tổng vốn đăng ký trên 1,31 tỷ USD, Nhà máy nhiệt điện Ô Môn II sớm triển khai và đi vào hoạt động cùng với các dự án có liên quan, đặc biệt là ống dẫn khí Lô B - Ô Môn sẽ góp phần đưa Trung tâm điện lực Ô Môn đi vào hoạt động đồng bộ, đáp ứng nhu cầu cung cấp điện cho lưới điện khu vực và hệ thống điện quốc gia.

Với 2 dự án này, Long An và Cần Thơ nói riêng, cũng như khu vực ĐBSCL nói chung từ "vùng trũng" FDI, đã vượt qua tất cả các tỉnh thành khác trong cả nước, lần lượt dẫn đầu và đứng thứ hai về tổng vốn đầu tư ngoại đăng ký vào Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2021, đạt 4,6 tỷ USD, chiếm gần 37,6% tổng vốn đầu tư đăng ký của cả nước.

Trước đó, từ năm 2020, với Dự án Nhà máy điện khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Bạc Liêu thuộc Trung tâm nhiệt điện LNG Bạc Liêu do Delta Offshore Energy (Singapore) đầu tư trị giá 4 tỷ USD, với mục tiêu sản xuất điện từ khí tự nhiên hóa lỏng LNG cũng đưa vùng ĐBSCL trở thành nơi thu hút các dự án khủng đầu tư vào ngành năng lượng.

Theo tính toán của Bộ Công Thương, ước tính cả nước sẽ thiếu khoảng 6,6 tỷ kWh điện vào năm 2021; 11,8 tỷ kWh vào năm 2022 và đỉnh điểm trên 13 tỷ kWh vào năm 2023. Để bù đắp sản lượng thiếu hụt khổng lồ này, theo ước tính sẽ cần khoảng 130 tỷ USD đầu tư năng lượng mới cho đến năm 2030, tương đương mức đầu tư trung bình 12 tỷ USD/năm. Trong đó, khoảng 9 tỷ USD dành cho đầu tư nguồn điện và 3 tỷ USD đầu tư lưới điện. Với nhu cầu lớn như vậy, Việt Nam nói chung và ĐBSCL nói riêng đang trở thành thị trường hấp dẫn đối với các nhà đầu tư năng lượng.

Riêng với vùng ĐBSCL, đánh giá của Liên doanh Tư vấn Royal Haskoning DHV (Hà Lan) và GIZ (Đức) cho thấy, tiềm năng to lớn của các nguồn năng lượng sạch tại vùng ĐBSCL rất lớn khi khu vực này có 90% số ngày nắng cường độ cao trong năm, thích hợp phát triển điện mặt trời. ĐBSCL còn là khu vực bán đảo thấp và phẳng, gió biển ven bờ mạnh khoảng 5,5- 6m/giây ở độ cao 80m, thích hợp phát triển điện gió. Ngoài ra, lợi thế vị trí, địa hình của vùng còn tạo thuận lợi cho việc dẫn khí đốt từ ngoài khơi vào bờ và xây dựng những kho nổi cỡ lớn làm nhiệt điện khí.

Đến nay, nhiều tỉnh ven biển ĐBSCL đã quy hoạch phát triển nguồn năng lượng gió, năng lượng mặt trời công suất lớn. Đặc biệt từ khi Nghị quyết 120 ra đời, các tỉnh ĐBSCL đều xác định phát triển năng lượng làm mục tiêu tăng trưởng.

Tiến sĩ Trần Hữu Hiệp - Chuyên gia kinh tế ĐBSCL nhận định, tiềm năng của vùng để đầu tư phát triển nguồn năng lượng sạch rất lớn. Vấn để là cần xây dựng quy hoạch vùng với cách tiếp cận mới, tầm nhìn chiến lược mới để sắp xếp lại không gian phát triển. Xây dựng các cơ chế, chính sách nhằm mở toang cánh cửa để đón nhận các dòng đầu tư từ các thành phần kinh tế trong nước và quốc tế để phát triển vùng ĐBSCL một cách nhanh, bền vững.

Trong bối cảnh dịch chuyển làn sóng đầu tư sau đại dịch Covid-19, sẽ có sự dịch chuyển đầu tư mạnh mẽ và Việt Nam là điểm đến lý tưởng được các nhà đầu tư FDI quan tâm, ưu tiên lựa chọn. Đây là cơ hội tốt để “vùng trũng” ĐBSCL bứt phá bằng việc tạo ra môi trường hấp dẫn, sự năng động và minh bạch của chính quyền, tạo cho nhà đầu tư tin tưởng và mạnh dạn đổ nguồn vốn lớn vào làm ăn dài hạn nhằm khai thác các tiềm năng thế mạnh của vùng trong đó có lĩnh vực năng lượng.