Ngày 02/08/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 924/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021 - 2025. Mục tiêu của Quyết định nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong xây dựng nông thôn mới, nhằm tăng cường hiệu quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, góp phần thúc đẩy kinh tế nông thôn, nâng cao chất lượng đời sống người dân, thu hẹp khoảng cách về chất lượng dịch vụ giữa nông thôn - thành thị, từng bước hướng tới nông thôn mới thông minh. 

Đáng chú ý, trong công tác chuyển đổi số xây dựng nông thôn mới, vai trò của phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là tại các đơn vị kinh tế tập thể, các hợp tác xã được đề cao hơn bao giờ hết. Bởi đây là những đơn vị có vai trò gắn kết trực tiếp với công tác sản xuất của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế hộ gia đình, đồng thời còn đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết việc làm, đảm bảo đời sống cho thành viên và người lao động tại địa phương cũng như góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển về an ninh - chính trị và kinh tế - xã hội của tỉnh.

Do đó mà tại Trà Vinh - một trong những tỉnh nông nghiệp thuộc khu vực đồng bằng Sông Cửu Long, việc đẩy mạnh phát triển kinh tế số, chuyển đổi số trong kinh tế hợp tác xã ở địa phương này đã và đang được đẩy mạnh hơn bao giờ hết.

Theo chia sẻ của ông Trầm Minh Thuần, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX nông nghiệp Long Hiệp (huyện Trà Cú, Trà Vinh), nắm bắt những thay đổi và biến động của tình hình thế giới và Việt Nam, đặc biệt là trong giai đoạn chịu nhiều ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, HTX nông nghiệp Long Hiệp đã bước đầu thực hiện chuyển đổi số từ năm 2019 - 2020, mở đầu chính là xây dựng quy trình mã QR và mã vạch trên sản phẩm gạo “Hạt ngọc rồng”.

Đồng thời trong giai đoạn này, HTX còn tiến hành áp dụng một số công nghệ hiện đại trong công tác quản lý, vận hành như: quy trình quản lý 5S, hệ thống tiêu chuẩn HACCP, công tác lau bóng, lọc tấm, bắt màu đảm bảo chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn ISO 2200,... Đây đều là những yếu tố quan trọng để khách hàng và người tiêu dùng có thể nắm bắt thông tin sản phẩm của HTX ở bất cứ nơi đâu, thông qua việc giám sát và sử dụng các thiết bị đầu cuối như điện thoại thông minh, máy tính bảng,... Nhờ đó mà hiện nay các doanh nghiệp có thể dễ dàng đưa sản phẩm của mình tiếp cận gần hơn với người tiêu dùng, cũng như tạo dựng niềm tin mạnh mẽ hơn đối với khách hàng.

Tương tự với trường hợp của Hợp tác xã nông nghiệp Long Hiệp, Hợp tác xã nông nghiệp Châu Hưng (huyện Châu Thành) cũng đã tiến hành công tác chuyển đổi số ngày từ cuối năm 2021, nhờ việc xây dựng mã số vùng trồng có diện tích hơn 200ha, chuyên sản xuất lúa trên địa bàn xã Hưng Mỹ, Long hòa, Hòa Lợi (huyện Châu Thành). Mục tiêu chính của quá trình này nhằm tạo ra các sản phẩm đảm bảo, có thông tin rõ ràng về mã vùng trồng, nguồn gốc, vị trí canh tác, giúp doanh nghiệp đối tác có thể kiểm tra, đối chứng sản phẩm đơn giản, thuận tiện. Do đó, ngay từ khi bước vào thời điểm sản xuất, các tổ trưởng phụ trách sẽ tiến hành kết nối với các tổ viên mình và thông qua một ứng dụng (App) chuyên quản lý trong trồng trọt để cung cấp những thông tin, kế hoạch thực hiện của quy trình (lịch xuống giống, ra đồng, quản lý dịch bệnh trên đồng ruộng...)

Theo chia sẻ của ông La Quốc Yên - Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã nông nghiệp Châu Hưng, để thực hiện việc xây dựng mã số vùng trồng, Hợp tác xã đã phải bỏ ra chi phí lên đến 450 triệu đồng. Trong đó, một phần của số tiền được sử dụng để đầu tư và trang bị 250 smartphone cho 250 thành viên tham gia sản xuất, với mỗi thành viên sẽ được cung cấp 01 mã số để xác định vị trí, địa điểm trên từng thửa ruộng mà mình phụ trách trong tổng thể 200ha đất nông nghiệp mà Hợp tác xã đang triển khai.

Để hỗ trợ cho những hoạt động chuyển đổi số tại các hợp tác xã, tỉnh Trà Vinh trong giai đoạn vừa qua cũng tiến hành phối hợp với các đơn vị như VNPT, Công ty Nam Long, NestPlus, Công ty Smart Life để tổ chức những cuộc hội thảo giới thiệu nền tảng chuyển đổi số cho các tổ chức, cá nhân tiếp cận. Đồng thời, tỉnh cũng tiến hành cung cấp 1,2 triệu tem truy xuất nguồn gốc cho 21 doanh nghiệp, hợp tác xã và giới thiệu các chủ thể tham gia các sàn thương mại điện tử như: Travinh.trade.com; Azuamua.com…

Thông qua những thay đổi kể trên, ngành nông nghiệp tỉnh Trà Vinh đã ghi nhận được một số thành tựu đáng chú ý: xây dựng và duy trì được 55 nhãn hiệu nông sản, cấp được 64 mã số vùng trồng và có 104 sản phẩm đạt OCOP; các mô hình sản xuất, mô hình hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị dần có hiệu quả và được nhân rộng trên nhiều địa bàn của tỉnh… Ngoài ra, thu nhập bình quân của người dân cũng tăng thêm 02 triệu đồng/người so với năm 2021, đạt mức khoảng 34 triệu đồng/người, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn khoảng 03%.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành công được ghi nhận, công tác chuyển đổi số tại các đơn vị kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh Trà Vinh vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức đang chờ giải quyết. 

Theo chia sẻ của ông Trầm Minh Thuần - Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã nông nghiệp Long Hiệp (huyện Trà Cú), bên cạnh việc triển khai công tác chuyển đổi số, yêu cầu về việc xây dựng kho dữ liệu cho các hợp tác xã cũng là vấn đề đáng quan tâm. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, việc xây dựng kho dữ liệu này hiện còn yếu, thiếu nguồn nhân lực quản lý, duy trì, dẫn đến việc tích hợp thông tin khách hàng và liên kết với kho dữ liệu của công ty, doanh nghiệp chưa bài bản.

Đồng thời, trong công tác quản lý, vận hành hệ thống, nội lực của các hợp tác xã cũng chưa đáp ứng, chưa sẵn sàng cho những hoạt động thay đổi như: cải tiến quy trình quản lý, sản xuất, áp dụng công nghệ mới. Đây là yêu cầu bức thiết, cần có sự vào cuộc đồng bộ của các doanh nghiệp sản xuất, hợp tác xã cùng các cấp, ban, ngành của tỉnh Trà Vinh, hướng đến mục tiêu triển khai thành công chuyển đổi số tại các đơn vị kinh tế tập thể, góp phần thực hiện chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021 - 2025 mà Chính phủ đã đề ra .