Sáng ngày 14/5/2014 tại Hà Nội, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị Định hướng đổi mới cơ chế quản lý Khoa học và công nghệ ngành Công Thương. Hội nghị là một trong những hoạt động của Bộ Công Thương hưởng ứng ngày Khoa học và công nghệ Việt Nam (18/5) đồng thời là  cơ hội quý báu để các nhà quản lý, nhà khoa học trong ngành Công Thương cùng nhau trao đổi, thảo luận và chia sẻ thông tin, kinh nghiệm trong công tác tổ chức và quản lý các hoạt động khoa học và công nghệ.

Tham dự Hội nghị có đại diện các Tập đoàn, Tổng công ty, các viện nghiên cứu, đơn vị trực thuộc ngành Công Thương. Ngoài ra, đông đảo cơ quan báo chí đã đến tham dự, đưa tin.

Ông Cao Quốc Hưng, Thứ trưởng Bộ Công Thương phát biểu khai mạc Hội nghị

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Cao Quốc Hưng – Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh “Hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ ngành Công Thương trong những năm qua luôn gắn với sản xuất, góp phần giải quyết các đòi hỏi thực tế, đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu quả sản xuất trong cơ chế thị trường, đồng thời hướng tới việc sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên, năng lượng; đem lại hiệu quả kinh tế cho ngành. Hoạt động KHCN chú trọng phát huy hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan nghiên cứu với các doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước, tạo mạng lưới sâu rộng; phát huy sự phối hợp giữa các tổ chức trong và ngoài ngành, tổ chức quốc tế để nghiên cứu, trao đổi thông tin hoặc nhận chuyển giao công nghệ.”.

Nhiều thành tựu

Đại diện Bộ Công Thương cho biết, trong giai đoạn 2010 -2014, cùng với cả nước, ngành Công Thương đứng trước những cơ hội mới để phát triển song cũng phải đối mặt với không ít khó khăn. Tuy vậy, hoạt động Khoa học và công nghệ ngành Công Thương đã và đang có những chuyển biến tích cực, phù hợp với tình hình mới.

Thời gian qua, Bộ Công Thương đã chỉ đạo hoạt động KHCN theo hướng đổi mới cơ chế quản lý, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, ưu tiên những đề tài có tính ứng dụng và thương mại cao. Theo đó giai đoạn 2010 -2014, cơ chế xây dựng kế hoạch KHCN hàng năm được thực hiện theo hình thức: Bộ KHCN hướng dẫn, định hướng chung; Bộ Công Thương hướng dẫn các đơn vị thực hiện. Kết quả do Hội đồng nghiệm thu đánh giá.

Ông Cao Quốc Hưng, Thứ trưởng Bộ Công Thương và Ông Nguyễn Đình Hiệp, Vụ trưởng Vụ KHCN, Bộ Công Thương chủ trì Hội nghị

Kết quả, các đơn vị trực thuộc Bộ đã tích cực triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học, tạo thành phong trào sâu rộng từ cấp Bộ, Tập đoàn, Tổng công ty đến từng Doanh nghiệp, cơ sở sản xuất. Nhiều đề tài nghiên cứu sản phẩm mới mang lại giá trị hiệu quả kinh tế cao, nghiên cứu ứng dụng đóng góp hiệu quả vào sản xuất kinh doanh.

Tại các cấp đơn vị, công tác nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, quy trình công nghệ sản xuất, kiểm dáng bao bì,sử dụng nguyên liệu mới được chú trọng đầu tư nhằm nâng cao khả năng của sản phẩm. Nhiều thành tự KHCN thế giới được chuyển giao và ứng dụng thành công tại các đơn vị ngành Công Thương.

Đặc biệt, trong giai đoạn 2010 -2014, các đơn vị ngành Công Thương đã được trao tặng 01 giải thưởng HCM, 03 giải thưởng Nhà nước về KHCN và nhiều giải thưởng sáng tạo và công nghệ Việt Nam (VIFOTEC), các giải thưởng sáng tạo khoa học nữ…

Tại Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV), mỗi năm Tập đoàn này đầu tư khoảng 45 -50 tỷ đồng cho việc nghiên cứu, đầu tư phát triển tiềm lực KHCN. Các đề tài nghiên cứu đã đóng góp tích cực cho sản xuất kinh doanh của TKV.

Với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, KHCN  được chọn là 1 trong 3 khâu đột phá giúp thực hiện Chiến lực tăng tốc của mình bao gồm: Đột phá phát triển nguồn nhân lực; Đột phá về quản lý và Đột phá về KHCN. Tính từ năm 2010 đến hết 2013, đã có gần 200 đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học được triển khai tại tập đoàn này.

Định hướng giai đoạn 2015 -2020

Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng bàn luận, trao đổi về những nhiệm vụ trọng tâm của KHCN ngành công Thương trong giai đoạn 2015 -2020. Có 4 nhóm nhiệm vụ chính sẽ được Bộ Công Thương chú trọng triển khai trong thời gian tới bao gồm: Hoàn thiện tổ chức, cơ chế quản và lý và thông tin KHCN; Nâng cao năng lượng nghệ cứu KHCN; Nghiên cứu, ứng dụng chuyển giao công nghệ phục vụ phát triển bền vững các lĩnh vực của ngành Công Thương và Đẩy mạnh hoạt động thông tin, thóng kê KHCN, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và sở hữu trí tuệ.

Theo đó, để đạt được mục tiêu Chiến lược Phát triển KHCN ngành Công Thương giai đoạn 2011 -2020, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là đổi mới cơ chế quản lý.

Ông Nguyễn Đình Hiệp, Vụ trưởng, Vụ KHCN, Bộ Công Thương cho biết, trên cơ sở các kết quả và những bài học kinh nghiệm rút ra từ giai đoạn tước, giai đoạn tới ta cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát các quy định hiện hành của pháp luật trong lĩnh vực KHCN, trên cơ sở đó phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan nhằm hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó tập trung xây dựng hướng dẫn thi hành Luật Khoa học và công nghệ. Đổi mới đồng bộ cơ chế quản lý KHCN ở tất cả các công đoạn, đảm bảo đề tài tập trung bám sát yêu cầu, định hướng của Chính Phủ, bám sát nhu cầu thị trường, áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tế.

Trong thời gian tới, Bộ sẽ thực hiện giảm dần số lượng đề tài Cấp Bộ, tránh dàn tr ải, ưu tiên tập trung nguồn lực, kinh phí cho các đề tài thực sự có hiệu quả và có tầm nhìn trung và dài hạn.  tăng cường thực hiện cơ chế đặt hàng các nhiệm vụ KHCN phục vụ thực hiện các Chiến lược, kế hoạch và Quy hoạch phát triển của ngành Công Thương.

Đổi mới toàn diện và đồng bộ các hoạt động khoa học và công nghệ, trước hết là đổi mới về tổ chức, cơ chế quản lý khoa học và công nghệ là hết sức cần thiết và cấp bách đối với ngành Công Thương nói riêng và với hoạt động KHCN nói chung. Đây cũng là một nội dung trọng tâm của Luật Khoa học và Công nghệ chính thức có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2014. Hiện tại, Bộ Công Thương đang khẩn trương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, các Bộ, ngành cơ quan đơn vị liên quan trong công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Khoa học và Công nghệ.  

Hùng Linh