Mới đây, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) đã tổ chức Diễn đàn Đổi mới sáng tạo Quốc gia 2023 với chủ đề “Xây dựng trụ cột cho hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia".
Toàn cảnh diễn đàn (Ảnh: vnu.edu.vn/)
Diễn đàn có sự tham gia của hơn 400 chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp. Nội dung của diễn đàn nhằm chia sẻ kinh nghiệm, phương hướng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế tại Việt Nam.
Động lực để phát triển kinh tế
Theo PGS.TS Phạm Bảo Sơn – Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, trong thời đại bùng nổ của Cách mạng Công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0), khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo cùng với các thành tựu về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, dữ liệu lớn… là nguồn động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Chiến lược phát triển khoa học công nghệ giai đoạn 2021 - 2030 khẳng định phát triển khoa học công nghệ cùng với giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển đất nước nhanh và bền vững. Khoa học công nghệ phải đóng vai trò chủ đạo để tạo được bước phát triển đột phá về lực lượng sản xuất, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.Theo báo cáo của Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), đổi mới sáng tạo mang đến những tác động tích cực trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp tới 95% đối với mức độ cạnh tranh của nền kinh tế, 66% giá trị đổi mới sáng tạo sẽ tác động đến cuộc sống người dân; 65% trường đại học và viện nghiên cứu sẽ tham gia hoạt động đổi mới sáng tạo. Có thể nói, đổi mới sáng tạo thông qua khoa học công nghệ là chìa khóa giúp Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình và sớm thoát khỏi sự lệ thuộc vào công nghệ thấp và nguồn tài nguyên. Vì thế, Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện các yếu tố thúc đẩy đổi mới sáng tạo một cách hiệu quả. |
"Đại học Quốc gia Hà Nội luôn coi hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là nền tảng và động lực cho sự phát triển của ĐHQGHN, điều này được khẳng định tại Chiến lược Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của ĐHQGHN giai đoạn 2021 - 2030. Các hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo được triển khai sâu rộng ở tất cả các trường đại học thành viên, các viện nghiên cứu và các trung tâm đào tạo nhằm tạo ra các sản phẩm đỉnh cao, có tính ứng dụng, đáp ứng nhu cầu của xã hội" - PGS.TS Phạm Bảo Sơn nhấn mạnh.
PGS.TS Phạm Bảo Sơn: "khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước". (Ảnh: vnu.edu.vn/)
PGS.TS Nguyễn Đắc Hưng – Khoa Kinh tế, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên cho rằng, trong CMCN 4.0 hiện nay thì các doanh nghiệp khởi nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh, dễ dàng tiếp cận với các thành tựu của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo để phát triển việc làm mới, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Hiện nay, công nghệ ngân hàng số và tiền kỹ thuật số chính là đổi mới sáng tạo lớn nhất của nhân loại trong thập niên hiện tại và đang làm thay đổi trên rất nhiều lĩnh vực kinh tế xã hội. Sự thay đổi này tác động không nhỏ đến yêu cầu chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo tại các doanh nghiệp của Việt Nam. Do đó, doanh nghiệp cần phải tập trung nghiên cứu mọi mặt của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để chớp thời cơ nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Phải tăng cường hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp
Theo TS Hoàng Quang Phóng – Khoa Kinh tế, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên, CMCN 4.0 đang đặt ra nhiều yêu cầu đổi mới với nguồn nhân lực công nghệ cao nói chung và công nghệ thông tin nói riêng. Tại Việt Nam hiện nay chỉ có 17,3% doanh nghiệp được coi là hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ cao. Vì thế, việc hệ thống hoá lại một số yêu cầu đối với nguồn nhân lực CNTT là vấn đề có ý nghĩa thiết thực với Việt Nam và các hoạt động đổi mới sáng tạo.
"Để không chậm chân so với các nước phát triển thì kinh tế số, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phải là lựa chọn ưu tiên. Nếu không nhanh chóng đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thì nguy cơ Việt Nam bị bỏ lại trong CMCN 4.0 là rất lớn. Càng chậm chân trong việc đưa tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống thì nguy cơ tụt hậu của Việt Nam sẽ càng cao" - TS. Hoàng Quang Phóng nhấn mạnh.
Hướng đến thúc đẩy sự phát triển của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, TS Trần Thanh Xuyên và Lê Văn Trung (Trường Cao đẳng Cộng đồng Hậu Giang) cho rằng, cần phải đẩy mạnh sự liên kết, hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp. Coi việc hợp tác là điều kiện đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của cả hai phía.
“Các trường mạnh chính là nguồn sản xuất tri thức và công nghệ cho xã hội, cung cấp ý tưởng sáng tạo dồi dào cho các dự án khởi nghiệp, đóng góp cho sự gia tăng tài sản và năng lực trí tuệ cho doanh nghiệp. Để làm được việc đó thì chương trình đào tạo phải thường xuyên cập nhật, trong đó phải tăng cường các môn học về khởi nghiệp kinh doanh” - TS. Trần Thanh Xuyên nhấn mạnh.
Phát biểu bế mạc diễn đàn, PGS.TS Phạm Bảo Sơn một lần nữa khẳng định, đổi mới sáng tạo là chìa khóa cho sự phát triển của tất cả các ngành khoa học công nghệ. PGĐ Đại học Quốc gia Hà Nội hy vọng Diễn đàn Đổi mới sáng tạo Quốc gia sẽ là sự kiện thường niên không chỉ của các nhà trường và viện nghiên cứu mà còn nhận được sự tham gia nhiệt tình của cộng đồng doanh nghiệp vì đầu ra của sinh viên các trường đại học, cao đẳng chính là nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp mà trong đó không thể thiếu yếu tố đổi mới sáng tạo.
Năm 2023 là năm đầu tiên Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức Diễn đàn Đổi mới sáng tạo quốc gia. Hoạt động nhằm tạo ra sân chơi để các chuyên gia, nhà nghiên cứu, đại diện các doanh nghiệp chia sẻ những kinh nghiệm, hướng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Kết quả của các hoạt động hướng đến sự hình thành một mạng lưới vững mạnh để hỗ trợ và phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, mở ra một tầm nhìn mới về kỷ nguyên số. Trong khuôn khổ diễn đàn, đã có nhiều báo cáo, tham luận, thảo luận của các tổ chức, chuyên gia đổi mới sáng tạo trong nước và quốc tế với các chủ đề chính: Xây dựng thể chế và chiến lược hoàn thiện hệ thống đổi mới sáng tạo Quốc gia; Báo cáo đổi mới sáng tạo trong khu vực công tại Việt Nam; Báo cáo đổi mới sáng tạo trong khu vực trường đại học; Báo cáo đổi mới sáng tạo cấp ngành tại Việt Nam; Phát triển nguồn nhân lực đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp và địa phương; Phát triển doanh nghiệp khởi nguồn (Spin-off) trong các viện nghiên cứu, trường đại học. |
Quang Ngọc
