Ngày 22/12/2019 tại Hà Nội, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia đã tổ chức Hội nghị cán bộ công chức, viên chức để tổng kết, đánh giá những công việc đã thực hiện được trong năm 2020 và đề ra phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm của năm 2021. Tham dự và chỉ đạo Hội nghị có ông Lê Xuân Định - Ủy viên Ban Cán sự, Bí thư Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ. 

Tại Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Cục Thông tin, Phó Cục trưởng Vũ Anh Tuấn đã trình bày Báo cáo kết quả đạt được trong quá trình thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2020 bao gồm: Công tác quản lý nhà nước về thông tin, thống kê KH&CN; Công tác tổ chức và cán bộ; Công tác kế hoạch – tài chính; Các hoạt động sự nghiệp (Công tác thông tin, thống kê, thư viện, xây dựng, duy trì và vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia, phát triển mạng VinaREN, xúc tiến phát triển thị trường KH&CN); Triển khai Đề án phát triển Hệ tri thức Việt số hóa; Công tác đoàn thể (Hoạt động của Công đoàn, Đoàn thanh niên); Công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực.

Trong năm 2020, mặc dù có nhiều khó khăn nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp trên toàn cầu, Cục Thông tin đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ, sự phối hợp, hỗ trợ tích cực của các đơn vị thuộc Bộ, do vậy đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, đáp ứng cả về chất lượng và tiến độ theo quy định, cụ thể: Công tác quản lý nhà nước về hoạt động thông tin và thống kê KH&CN tiếp tục được tăng cường hiệu lực, hiệu quả. Hành lang pháp lý cho hoạt động thông tin, thống kê KH&CN tương đối đầy đủ và hoàn thiện đã giúp công tác quản lý nhà nước ngày càng minh bạch và hiệu quả hơn; Công tác thông tin KH&CN, đặc biệt là thông tin phục vụ lãnh đạo, quản lý và hoạt động nghiên cứu tiếp tục được chú trọng nâng cao cả về chất lượng, nội dung và hình thức, gắn kết chặt chẽ hơn với nhu cầu của xã hội, nghiên cứu, sản xuất và kinh doanh; Công tác xây dựng nguồn lực thông tin tiếp tục được chú trọng phát triển; Công tác thống kê KH&CN được tăng cường ngày càng chuyên nghiệp, phục vụ thiết thực hoạt động quản lý nhà nước; Mạng Nghiên cứu và đào tạo Việt Nam (VinaRen) đã thực sự làm nền tảng trực tiếp cho hệ thống CSDL quốc gia về KH&CN và hoạt động thông tin KH&CN; Công tác xúc tiến phát triển thị trường KH&CN đã có nhiều đổi mới theo hướng bám sát nhu cầu của thị trường, đã từng bước đáp ứng tốt nhu cầu của các doanh nghiệp, các tổ chức cũng như nhu cầu của thị trường; Ngoài ra, việc thực hiện đúng tiến độ, có chất lượng các nhiệm vụ trong kế hoạch công tác được Bộ KH&CN giao đã tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục triển khai hiệu quả hơn trong năm 2021 và các năm tiếp theo.

Bên cạnh các kết quả tích cực đạt được, trong công tác năm 2020 của Cục Thông tin cũng còn tồn tại một số hạn chế: Hoạt động xúc tiến phát triển thị trường KH&CN chưa đạt được kết quả như mong muốn. Sự chủ động, tích cực tham gia thị trường của các tổ chức KH&CN, doanh nghiệp còn chưa cao. Các tổ chức trung gian (tư vấn, mô giới, định giá…) của thị trường vừa ít, vừa yếu về năng lực. Môi trường thể chế hỗ trợ phát triển thị trường KH&CN chưa đồng bộ, còn vướng mắc, chồng chéo… Các yếu tố cơ bản đó tạo ra nhiều khó khăn cho hoạt động xúc tiến phát triển thị trường KH&CN. Việc thay đổi một số nội dung trong nhiệm vụ xúc tiến phát triển thị trường do yêu cầu khách quan cũng làm ảnh hưởng đến việc thực hiện kế hoạch và mất thời gian để thực hiện các thủ tục hành chính; Hoạt động của Mạng VinaRen chưa đạt kết quả như kỳ vọng. Đối tượng phục vụ chủ yếu của VinaRen là lĩnh vực nghiên cứu và đào tạo nhưng việc nghiên cứu hiện nay ở các trường Đại học tại Việt Nam còn ít và có khoảng cách xa với thế giới, dẫn tới nhu cầu sử dụng mạng VinaRen tốc độ cao kết nối đi quốc tế chưa nhiều. Việc quảng bá tuyên truyền ứng dụng của Mạng VinaRen chưa rộng rãi, chưa có nhiều đơn vị nghiên cứu, đào tạo ngoài công lập biết đến nên hiệu quả khai thác, sử dụng mạng chưa thật sự tương xứng với tiềm năng; Việc phối hợp triển khai các cuộc Điều tra thống kê tại mộ số bộ, ngành, địa phương chưa đạt được kết quả như mong muốn do đội ngũ các bộ làm công tác thống kê KH&CN tại các bộ, ngành địa phương vừa mỏng, vừa yếu, hầu hết làm kiêm nhiệm nên kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm chuyên môn nghiệp vụ rất hạn chế, trong khi đó lại chưa có sự quan tâm đủ mức cần thiết của Lãnh đạo cho công tác này; Việc triển khai Đề án phát triển Hệ tri thức Việt số hóa do liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương nên việc chia sẻ, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương thực hiện còn bị động.

Phát huy thành tích đã đạt được trong năm 2020, năm 2021 Cục Thông tin sẽ tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm sau: Tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính trong việc thực hiện Quy chế làm việc của Bộ KH&CN, Quy chế làm việc của Cục Thông tin. Thực hiện tốt việc tiết kiệm, chống lãng phí, phòng chống tham nhũng gắn với thực hiện cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh; Tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện hệ thống phát luật về hoạt động thông tin và thống kê KH&CN cũng như phổ biến, hướng dẫn thực hiện các văn bản pháp quy mới được ban hành và các quy định pháp luật có liên quan đến hoạt động thông tin, thống kê KH&CN; Tổ chức thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng định mức kinh tế-kỹ thuật các dịch vụ sự nghiệp công trong lĩnh vực thông tin, thư viện và thống kê KH&CN; Triển khai thực hiện các quy định có liên quan của Nghị định số 101/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2016/NĐ-CP ngày 01/9/2016 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấy tổ chức của bộ, cơ quan ngang bộ; Nghị định số 120/2020/NĐ-CP quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành; Tăng cường hoạt động hướng dẫn, phối hợp công tác với các sở KH&CN, đầu mối thông tin, thống kê KH&CN của các bộ, ngành, địa phương; Tiếp tục tổ chức triển khai sâu rộng, có hiệu quả Đề án “Phát triển nguồn tin KH&CN phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Đẩy mạnh thực hiện công tác cải cách hành chính; triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đối với thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước, không sử dụng ngân sách nhà nước, được mua bằng ngân sách nhà nước. Tiếp tục cập nhật, hoàn thiện CSDL KH&CN phục vụ công tác nghiên cứu, quản lý, chỉ đạo, điều hành của Bộ; vận hành Hệ thống trao đổi và tích hợp các cơ sở dữ liệu của Bộ KH&CN và các hệ thống thông tin KH&CN khác; Tiếp tục xây dựng hệ thống thống kê KH&CN, nâng cao năng lực thống kê và triển khai các hoạt động thống kê; đổi mới công tác thống kê KH&CN theo hướng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động điều tra thống kê và tổng hợp, xử lý, phân tích các báo cáo thông kê hàng năng theo quy định; Xuất bản các sản phẩm thông tin bám sát xu hướng phát triển KH&CN và đổi mới sáng tạo của thế giới, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, đặc biệt là các lĩnh vực công nghệ ưu tiên trong điều kiện cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0; Phấn đấu để sớm đưa vào hoạt động Sàn giao dịch thông tin công nghệ và thiết bị thường xuyên tại số 24 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội gắn với Sàn giao dịch thông tin công nghệ trực tuyến (techmart.vista.gov.vn); tổ chức các sự kiện Analytica 2021, Techmart vùng, Techmart chuyên ngành và các hoạt động khác có liên quan nhằm đóng góp thiết thực vào phát triển thị trường KH&CN.

Hơn 60 năm xây dựng và trưởng thành, một vinh dự đặc biệt lớn lao đối với Cục Thông tin đó là Chủ tịch nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì cho Cục Thông tin vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Bộ KH&CN, Đảng Ủy Bộ KH&CN Thứ trưởng Lê Xuân Định nhiệt liệt chúc mừng Cục Thông tin đã được Nhà nước tặng huân chương cao quý - Huân chương Độc lập hạng 2 - một thành tích rất vẻ vang có sự tiếp nối truyền thống và hiện tại của Cục. Đây là hành trang để Cục Thông tin bước vào một thập kỷ mới, một giai đoạn phát triển mới (2021-2030).

Thứ trưởng Lê Xuân Định cho biết: Trong dự thảo của văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII đã xác định một trong ba đột phá quan trọng để đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững, đó là KH&CN và đổi mới sáng tạo. Vậy muốn đưa KH&CN và ĐMST vào các cấp, các ngành, các địa phương thì chắc chắn “Thông tin phải đi trước một bước”. Do vậy, thời gian tới Cục phải làm thế nào để thông tin đi trước một bước? Ở những năm bản lề 2010, 2015 và bây giờ là 2020. Nếu lấy năm 2020 soi lại năm 2015 không có gì khác thì chứng tỏ chúng ta chưa có sự đổi mới mạnh mẽ và điều này có nghĩa là chúng ta đang thụt lùi, chưa có sự thay đổi gì. Sự phát triển mới của Cục Thông tin giai đoạn 2021 - 2030 sẽ được quyết định ngay từ bước đi đầu tiên của năm 2021.

Thứ trưởng Lê Xuân Định đánh giá cao hoạt động công tác quản lý nhà nước, công tác sự nghiệp về thông tin, thống kê KH&CN. Theo Thứ trưởng, Cục có thuận lợi là có hành lang pháp lý đủ để quản lý, khó khăn là gần một nửa các trung tâm thông tin khoa học ở các địa phương đã bị sát nhập với trung tâm ứng dụng khoa học, trung tâm tiêu chuẩn đo lường chất lượng, do vậy người làm thông tin ở địa phương mỏng đi. Vì thế Cục cần nhìn nhận lại, nhận diện đúng các vấn đề cần xử lý. “Đây là vấn đề quản lý nhà nước, do vậy Đề nghị các đồng chí lãnh đạo Cục, Đảng ủy cục hết sức quan tâm đến nội hàm quản lý nhà nước”, Thứ trưởng Lê Xuân Định nhấn mạnh.

Thứ trưởng cho biết, trong thời gian vừa qua, Cục Thông tin đã thực hiện tốt vai trò nhiệm vụ của mình, Thứ trưởng kỳ vọng trong thời gian tới Cục Thông tin sẽ liên tục có đổi mới về hình thức, chất lượng, cách thức tiếp cận phục vụ. Thứ trưởng đánh giá cao “Bản tin khởi nghiệp sáng tạo” của Cục, là một trong những bản tin có sự chuyển biến rất nhanh, đáp ứng nhu cầu của xã hội về đổi mới sáng tạo, cung cấp không chỉ về hành lang pháp lý và cả kinh nghiệm quốc tế. Các chuyên đề thông tin, tổng luận phục vụ tái cơ cấu các Chương trình KH&CN Quốc gia cũng là sản phẩm có hàm lượng tri thức rất cao và cô đọng. Đặc biệt, khi nạn dịch Covid-19 diễn ra cho tới nay, Cục thông tin đã kịp thời tìm kiếm những thông tin liên quan đến nghiên cứu quốc tế về covid-19 để phục vụ cho cộng đồng nghiên cứu. Đó là tín hiệu cho thấy sự nhanh nhạy, kịp thời trong hoạt động thông tin của Cục. Tạp chí khoa học Việt Nam Trực tuyến (Vietnam Journals Online - VJOL) với khoảng 6000 tạp chí, là một ví dụ điển hình về kiến tạo kho dữ liệu, tổ chức nguồn tin điện tử. Do vậy Cục cần phát huy hơn nữa vai trò của VJOL.

Thứ trưởng Lê Xuân Định lưu ý, công tác thống kê của Cục Thông tin đã đi vào bài bản, tuy nhiên cần có một kế hoạch lâu dài để thực hiện: Công tác thống kê không chỉ là kết quả của Cục Thông tin, của Bộ KH&CN mà còn là kết quả để cung cấp ra thế giới nhằm đánh giá Chỉ số GII của Việt Nam, do đó nên rà soát, nghiên cứu và sửa đổi hành lang pháp lý cho phù hợp với thực tiễn. Theo yêu cầu của Chính phủ phải cập nhật thống kế 1 năm 1 lần (trước đây là 2 năm 1 lần. Công tác thư viện cần phát huy đa dạng hóa sản phẩm hơn nữa, mở rộng bạn đọc của thư viện. Hoạt động của mạng VinaREN cần tính toán sát tính hiệu quả, do hiện đường truyền Internet thương mại cũng khá tốt nên việc thúc đẩy, khẳng định ưu thế của mạng VinaREN phải phát huy tối đa. Cần phát triển thêm hoạt động hợp tác quốc tế, xem xét tham gia các dự án quốc tế mà Cục Thông tin có thế mạnh. Việc xây dựng, cập nhật CSDL cần tiếp cận theo hướng liên thông… Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị Cục cần có đề án tổng thể về quản lý cán bộ nghiên cứu, tổ chức nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu KH&CN thực hiện trong giai đoạn 2021-2015, đặc biệt là ở cấp quốc gia, cũng nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính.  Như vậy, bên cạnh phát huy kết quả đạt được trong giai đoạn vừa qua, Cục Thông tin cần lựa chọn, tập trung vào những định hướng ưu tiên, có lộ trình rõ ràng, đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới. Chú trọng vào vấn đề phát triển mạng VinaRen, Sàn giao dịch thông tin công nghệ trực tuyến, Thư viện… Các sản phẩm thông tin KH&CN phải nhanh nhạy, mang tính cảnh báo, tiên phong, định hướng, và đổi mới mạnh mẽ hơn trước những thay đổi của xã hội.

Kết thúc Hội nghị, thay mặt cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức của Cục Thông tin, Ông Trần Đắc Hiến, Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN quốc gia trân trọng cảm ơn và tiếp thu những ý kiến chỉ đạo của Thứ Trưởng Lê Xuân Định đối với hoạt động của Cục trong năm 2021 và những năm tiếp theo.