Công ty CP Gang Thép Thái Nguyên vốn từ lâu đã được xem là một cỗ máy già, cổ lỗ sĩ và tiêu tốn nhiều năng lượng cũng như điểm đen gây ô nhiễm môi trường cho TP. Thái Nguyên. Nhưng những năm lại đây, Gang Thép Thái Nguyên đã thực sự thay đổi, ứng dụng nhiều giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tiết kiệm năng lượng, mang lại hiệu quả kinh tế khá lớn.

Một trong những giải pháp đó là cán thép từ phôi nóng. Quy trình cán thép trước đây là phôi sau khi đúc xong sẽ được đưa lên những toa tàu hỏa, mang đi cân ở đường tàu ngoài, sau đó mới chuyển về cán. Như vậy, khi về nhà máy, nhiệt độ của phôi gần như bằng với nhiệt độ môi trường và khi đến khâu cán, phôi thép lại phải nung lại từ đầu ở nhiệt độ từ khoảng 300 lên 1.150 độ C, gây tốn năng lượng. Kỹ sư Trần Đức Mạnh - Trưởng phòng Kỹ thuật, Nhà máy Cán thép Thái Nguyên, chia sẻ: Để tiết kiệm năng lượng, từ năm 2012, Công ty đã thay đổi quy trình cán bằng cách sau khi đúc, phôi được chuyển thẳng sang bộ phận cán bằng tàu hỏa. Như vậy, chỉ sau 3 phút, phôi đã chuyển sang đến bộ phận cán. Nhiệt độ phôi lúc này vào khoảng 700 - 800 độ C và tiếp tục được nung lên 1.150 độ C. Thời gian cán do đó giảm đi rất nhiều. Chỉ bằng cách thay đổi quy trình cán phôi, Công ty đã giảm được 6 - 8 kg dầu/tấn phôi.

Phương pháp này đã là một cải tiến mang lại hiệu quả lớn song vẫn còn một số nhược điểm cần phải khắc phục. Bởi vì sau khi phôi ra phải chờ xếp đủ số lượng lên tàu hỏa rồi mới chạy đến bộ phận cán; thời gian di chuyển chỉ khoảng 3 phút nhưng thời gian chờ có thể lên đến 30 phút. Do vậy, một trong những việc mà Công ty đang ráo riết thực hiện là áp dụng phương pháp sử dụng con lăn. Nhờ con lăn này, thép sau khi đúc xong sẽ chạy thẳng đến bộ phận cán. Sử dụng phương pháp này, nhiệt độ phôi thép có thể lên đến 1.000 độ C khi đến bộ phận cán, thời gian cán sẽ tiếp tục giảm xuống đáng kể. Ngay trong năm nay quy trình này sẽ đi vào hiện thực, nhờ đó tiết kiệm khoảng 10 kg dầu/tấn sản phẩm. Thay đổi quy trình sản xuất mà không phải đầu tư tốn kém, đây mới là mấu chốt của vấn đề.

Song song với các giải pháp tiết kiệm điện năng, nhà máy còn thực hiện một loạt giải pháp nhằm tiết kiệm nguyên liệu trong quá trình sản xuất. Bằng phương pháp pha vôi bột thay thế một phần đá vôi trong phối liệu thiêu kết để nâng cao năng suất và chất lượng quặng thiêu kết, tỷ lệ quặng tinh đã tăng từ 10 - 30% và tỷ lệ quặng Limonit cũng tăng từ 20 - 25%. Bên cạnh đó, để giảm tiêu hao than cốc, nhà máy đã cho tăng nhiệt độ gió nóng trong lò từ 7.800 độ C lên 9.000 - 10.000 độ C. Do đó, lượng tiêu hao than cốc đã giảm 0,5%. Đặc biệt, nhà máy đã đầu tư lắp đặt dây chuyền vê viên quặng cho thiêu kết, năng suất 15 - 20 tấn/giờ, giúp tăng tỷ lệ quặng tinh lên hơn 30% trong phối liệu thiêu kết. Đồng thời, lắp đặt dây chuyền nghiền quặng công suất 50 tấn/h để nghiền quặng cỡ hạt 10 - 15 mm xuống cỡ hạt 0 - 8 mm làm nguyên liệu cho sản xuất quặng thiêu kết, vừa tiết kiệm nguyên liệu, vừa nâng cao chất lượng sản phẩm.

Với công nghệ hiện tại, Gang Thép Thái Nguyên hiện đang sử dụng khoảng 60% gang lỏng để sản xuất thép. Đây là công nghệ thuộc loại hiện đại nhất trong ngành thép, giúp tiết kiệm một phần lớn nguyên, nhiên liệu sản xuất. Dự kiến, sau khi dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của Công ty CP Gang Thép Thái Nguyên đi vào hoạt động, công nghệ mới sẽ sử dụng 100% gang lỏng để sản xuất, giúp tiết kiệm tối đa nguyên, nhiên liệu sản xuất. Lượng dầu, điện dùng cho sản xuất thép sẽ tiếp tục giảm hơn nữa.

Công ty CP Gang Thép Thái Nguyên là một trong những đơn vị thường xuyên thực hiện những giải pháp tiết kiệm năng lượng từ những ngày đầu đi vào sản xuất đến nay. Cụ thể, công ty đã đưa tiết kiệm năng lượng là một trong những chỉ tiêu để thưởng cho các đơn vị nhằm khuyến khích các giải pháp tiết kiệm năng lượng. Thường xuyên thực hiện các giải pháp bảo trì, bảo dưỡng vào giờ cao điểm, tập trung sản xuất vào giờ thấp điểm để giảm áp lực sử dụng điện. Đồng thời, hệ thống đèn sợi đốt cũ đã được nhà máy thay mới hoàn toàn bằng hệ thống đèn compact tiết kiệm điện.

Tộ Minh