Hệ thống robot y tế vận chuyển VIBOT - một sản phẩm thiết thực của nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia do Bộ Khoa học và Công nghệ đặt hàng giao Học viện Kỹ thuật Quân sự thực hiện triển khai vào thực tế đã thể hiện đầy đủ các chức năng thiết kế và mục tiêu đặt ra như vận chuyển thức ăn, đồ dùng cho bệnh nhân, vật dụng y tế từ ngoài vào khu cách ly điều trị bệnh Covid-19 và ngược lại.

Nhận xét về hệ thống robot VIBOT-2 đang triển khai tại Bệnh viện dã chiến số 7 - TP. Hồ Chí Minh, bác sĩ Trần Minh Tuấn - Bệnh viện Quân y 175 cho biết, trước đây khi chưa có robot hỗ trợ, mỗi ngày một nhóm dân quân tự vệ khoảng 6-7 người sẽ mất gần 2 giờ đồng hồ để phát cơm cho khoảng 10 tầng lầu của bệnh viện. Hiện giờ mỗi con robot sẽ phụ trách 4-5 lầu, hoạt động liên tục trong khoảng một giờ đồng hồ là có thể phát hết cơm cho các phòng bệnh.

Đoàn kiểm tra của Bộ Khoa học và Công nghệ kiểm tra, đánh giá các tính năng của hệ thống robot VIBOT-2 tại Bệnh viện 108
Chị Hoàng Ái My, bệnh nhân F0 đang điều trị tại Bệnh viện dã chiến số 7 cho hay, chị đã vào đây được 12 ngày, trước đó các anh dân quân phát cơm hàng ngày, nhưng 5 ngày trở lại đây được thay thế bằng robot. Việc phát cơm bằng robot rất tiện lợi, giúp y bác sĩ và các anh dân quân đỡ mất sức và tiết kiệm thời gian, đồng thời, cũng hạn chế được việc tiếp xúc gần F0, giảm nguy cơ lây nhiễm Covid-19.

Qua quá trình thử nghiệm, ứng dụng tại các bệnh viện, cơ sở cách ly điều trị bệnh Covid-19 đã cho thấy Hệ thống robot y tế vận chuyển VIBOT hoạt động ổn định và hiệu quả, góp phần hỗ trợ phòng chống dịch Covid-19. Trước đó, vào tháng 4/2020, trước bối cảnh toàn thế giới cũng như cả nước phải chống đỡ vất vả với đại dịch Covid-19, Bộ Khoa học và Công nghệ nhận thấy sự cần thiết phải triển khai nghiên cứu các sản phẩm công nghệ cao ứng dụng vào công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19.

Căn cứ vào tình hình thực tiễn, năng lực về con người, cơ sở vật chất, kinh nghiệm tổ chức nhiệm vụ, Bộ đã giao Học viện Kỹ thuật Quân sự khẩn trương triển khai thực hiện đề tài khoa học và công nghệ độc lập cấp quốc gia “Nghiên cứu, thiết kế chế tạo Hệ thống robot y tế vận chuyển trong khu cách ly bệnh truyền nhiễm có nguy cơ cao”.

Sản phẩm chính của đề tài là hệ thống robot y tế vận chuyển (đặt tên là VIBOT) có chức năng thay thế nhân viên y tế vận chuyển các giá đựng đồ ăn, thuốc men, nhu yếu phẩm và các đồ vật khác từ khu vực tập kết (ở ngoài khu cách ly) đến các buồng bệnh (trong khu cách ly) để cung cấp cho người bệnh; vận chuyển giá đựng rác đến các buồng bệnh để nhận rác và vận chuyển ra khu tập kết rác thải; di chuyển đến các buồng bệnh để y bác sĩ, người nhà (ở ngoài khu cách ly) giao tiếp từ xa với bệnh nhân.

Đề tài được triển khai theo 2 giai đoạn với các yêu cầu về số lượng và chất lượng sản phẩm khác nhau. Giai đoạn 1 yêu cầu trong vòng 1 tháng phải thiết kế, chế tạo được hệ thống robot y tế vận chuyển VIBOT-1 gồm: 1 trung tâm giám sát, điều khiển và 1 robot di chuyển theo đường dẫn có từ tính, nhằm hỗ trợ hoặc thay thế một phần nhân viên y tế và tạp vụ trong một không gian hạn chế có nguy cơ lây nhiễm cao, đặc biệt là khu vực cách ly với dịch Covid-19. Sau 2 tuần thực hiện, hệ thống VIBOT-1 đã được chế tạo và lắp đặt và triển khai tại Bệnh viện Bắc Thăng Long, Hà Nội để phục vụ người nghi nhiễm Covid-19.

Hệ thống robot y tế vận chuyển giai đoạn 2 (VIBOT-2) gồm 5 robot và 1 trung tâm giám sát, điều khiển, được thiết kế, chế tạo với nhiều tính năng thông minh hơn như khả năng tự xây dựng bản đồ, tự định vị và thiết lập lộ trình hoạt động, di chuyển an toàn vào/ra khu vực được chỉ định để thực hiện nhiệm vụ mà không cần sự hỗ trợ nào từ bên ngoài; khả năng phát hiện và dừng hoặc vòng tránh các loại vật cản cố định và di động để đến được các vị trí đã được xác định trước; khả năng phối hợp giữa các robot khi thực hiện cùng một nhiệm vụ trên cùng một sàn…

Trước khi được triển khai tại Bệnh viện dã chiến số 7 - TP. Hồ Chí Minh, hệ thống robot y tế vận chuyển VIBOT-2 đã được lắp đặt, vận hành thử nghiệm để đánh giá các tính năng kỹ thuật tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Trong quá trình thử nghiệm tại đây, VIBOT-2 đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp của y bác sĩ, bệnh nhân và các chuyên gia để hoàn thiện, bổ sung các tính năng cần thiết trước khi triển khai trong các khu vực cách ly, điều trị bệnh Covid-19.

Tiếp đó, hệ thống VIBOT-2 gồm 1 trung tâm giám sát, điều khiển và 3 robot đã được triển khai tại khu vực cách ly, điều trị bệnh nhân Covid-19 của Bệnh viện Bạch Mai - Cơ sở 2 (Phủ Lý - Hà Nam). Qua quá trình sử dụng, các y bác sỹ tại Bệnh viện Bạch Mai - Cơ sở 2 đã đánh giá hệ thống robot VIBOT-2 rất phù hợp để hỗ trợ, thay thế nhân viên y tế vận chuyển thức ăn, thuốc men, nhu yếu phẩm và các vật dụng khác trong khu vực cách ly bệnh truyền nhiễm có nguy cơ lây nhiễm cao như dịch bệnh Covid-19 hiện nay.

Đặc biệt vào thời điểm, dịch bệnh diễn biến phức tạp tại Bắc Giang, hệ thống robot VIBOT-2 đã hỗ trợ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang trong điều trị hàng trăm bệnh nhân F0, góp phần giảm tải cho nhân viên y tế, phòng tránh lây nhiễm chéo trong khu vực cách ly.

Ngày 9/8/2021, đoàn công tác của Học viện Kỹ thuật Quân sự đã lên đường triển khai hệ thống robot VIBOT-2 tại Bệnh viện dã chiến số 7 (phường An Khánh, TP Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh). Tại đây, hệ thống robot VIBOT-2 tiếp tục cho thấy khả năng hoạt động trơn tru, thể hiện được hết các chức năng thiết kế và mục tiêu đặt ra như vận chuyển thức ăn, đồ dùng cho bệnh nhân, vật dụng y tế từ ngoài vào khu cách ly và ngược lại.

Vừa qua, Hội đồng khoa học và công nghệ tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ cấp quốc gia đã họp, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ đạt mức xuất sắc và kiến nghị tiếp tục hoàn thiện công nghệ, đầu tư sản xuất thêm các hệ thống robot VIBOT để phục vụ phòng chống dịch.

“Chúng tôi nhận thấy Bộ Khoa học và Công nghệ đã rất đúng khi giao nhiệm vụ khó khăn này cho Học viện Kỹ thuật Quân sự thực hiện” - TS. Đỗ Quốc Quang - Ban chủ nhiệm Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao, Ủy viên phản biện của Hội đồng khoa học và công nghệ tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ cấp quốc gia nhấn mạnh.

TS. Đỗ Quốc Quang chia sẻ, ngay khi đặt “bài toán”, thâm tâm tôi nghĩ việc thực hiện nhiệm vụ sẽ rất khó hoàn thành do tính chất phức tạp ở vấn đề kỹ thuật và khó khăn trong công tác tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, kết quả thực hiện của nhóm đề tài đã rất xuất sắc, có nhiều nội dung vượt ngoài mong đợi của tôi” - TS. Đỗ Quốc Quang - Ban chủ nhiệm Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao, Ủy viên phản biện của Hội đồng khoa học và công nghệ tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ cấp quốc gia nhấn mạnh.