Thứ sáu, 03/05/2024 | 03:55
Nhìn tổng quan, Luật Thực phẩm chung thiết kế hệ thống an toàn thực phẩm của EU dựa trên 3 trụ cột, đó là:
- Phân tích mối nguy
- Kiểm tra – giám sát
- Trách nhiệm an toàn thực phẩm của cơ sở sản xuất, kinh doanh
"Việc duy trì chất lượng và thương hiệu hàng hóa xuất khẩu Việt Nam tại thị trường Tây Ban Nha vẫn đang là một thách thức không nhỏ cần phải lưu ý."Ông Vũ Chiến Thắng, Tham tán thương mại,Thương vụ Việt Nam tại Tây Ban Nha
"Để tránh thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng lâu dài đến uy tín của mình, doanh nghiệp xuất khẩu cần hết sức thận trọng, tìm hiểu kỹ về các quy định, các biện pháp TBT, SPS liên quan đến sản phẩm của từng thị trường thông qua hệ thống các cơ quan, tổ chức hỗ trợ, tư vấn."Ông Nguyễn Việt Tấn, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương
Từ câu chuyện của mỳ ăn liền: Linh hoạt thích ứng thị trường Do nhiều nguyên nhân khác nhau, một số sản phẩm của các doanh nghiệp Việt Nam không đáp ứng được tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, làm giảm uy tín của Việt Nam trong xuất khẩu hàng hóa vào thị trường quốc tế nói chung, thị trường EU nói riêng. Câu chuyện sản phẩm mỳ ăn liền Việt Nam liên tục bị cảnh báo tại thị trường EU thời gian qua và những tác động của nó là bài học cho các doanh nghiệp của chúng ta. Sản phẩm nhập khẩu vào EU phải kiểm soát chất EO Tháng 8/2021, Cơ quan An toàn Thực phẩm Ireland (FSAI) thông tin một số lô sản phẩm mì ăn liền Good và mỳ ăn liền Hảo Hảo của Việt Nam bị thu hồi vì dư lượng chất ethylene oxide (EO). Cuối năm 2021, Cơ quan chức năng của Pháp thông báo về việc thu hồi một số lô mì tôm Hảo Hảo, hủ tiếu và phở ăn liền Ricey, mỳ Đệ Nhất và mì lẩu thái của Acecook Việt Nam do có chứa 2-chloroetanol (2- CE, chất chuyển hoá từ ethylene oxide - EO) vượt mức cho phép của EU, ảnh hưởng tới sức khoẻ người tiêu dùng. Đến đầu năm 2022, mỳ ăn liền Việt Nam xuất khẩu sang Đức tiếp tục bị cảnh báo có chỉ tiêu chất EO vượt ngưỡng quy định của EU. Điều đó dẫn tới, trong quy định mới ban hành đầu tháng 01/2022, mì ăn liền nhập khẩu từ Việt Nam là mặt hàng được Ủy ban châu Âu (EC) bổ sung vào danh mục kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Cụ thể, từ tháng 01/2022, EU tăng tần suất kiểm tra đối với mặt hàng mỳ ăn liền xuất xứ từ Việt Nam lên 20% và yêu cầu mỗi lô hàng cần kèm theo chứng thư cấp bởi cơ quan quản lý nhà nước tại Việt Nam xác nhận đạt yêu cầu của EU về dư lượng EO dựa trên kết quả kiểm nghiệm. Đối tượng kiểm soát EO bao gồm các sản phẩm chế biến bột nói chung và các sản phẩm mì ăn liền nói riêng tại Việt Nam với 3 nhóm chính: Nhóm sản phẩm sản xuất trong nước; Nhóm sản phẩm nhập khẩu và nhóm sản phẩm xuất khẩu để kiểm nghiệm, đánh giá tính an toàn. Theo yêu cầu từ phía EU, thời gian qua Bộ Công Thương đã triển khai nhiều hoạt động tăng cường kiểm soát trong chuỗi cung ứng thực phẩm như: Chủ động thiết lập hệ thống kiểm soát chỉ tiêu EO trong thực phẩm thông qua mạng lưới các cơ quan kỹ thuật, cơ sở kiểm nghiệm phục vụ quản lý nhà nước. Đồng thời, hướng dẫn các doanh nghiệp trong ngành gia tăng các biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm trong sản xuất, tập trung vào hệ thống các nhà cung ứng nguyên liệu và lấy mẫu kiểm nghiệm chỉ tiêu EO theo quy định của EU. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã thành lập Tổ công tác kiểm tra các dây chuyền sản xuất và giám sát chủ động trên diện rộng với 33 nhóm sản phẩm mì ăn liền tại Việt Nam bao gồm: Nhóm sản phẩm tiêu thụ ở thị trường trong nước, nhóm sản phẩm nhập khẩu và nhóm sản phẩm xuất khẩu. Trong thời gian tới, EU sẽ xem xét giảm tần suất kiểm tra xuất khẩu vào EU vì theo quy định 6 tháng, EU sẽ họp một lần để xem xét mức độ vi phạm của các quốc gia để đưa ra biện pháp tăng hoặc giảm kiểm tra. Vì vậy, việc một số doanh nghiệp vi phạm quy định vào thị trường EU sẽ ảnh hưởng tới nỗ lực thúc đẩy hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu vào EU và tận dụng Hiệp định EVFTA một cách thuận lợi. Để tránh lặp lại những cảnh báo như trên, những doanh nghiệp xuất khẩu mì ăn liền vào EU phải đặc biệt lưu ý kiểm soát tốt chỉ tiêu EO, đồng nghĩa phải giám sát chặt từ nguyên liệu đầu vào để đáp ứng yêu cầu. Linh hoạt đáp ứng quy định của EU Việc quy định các tiêu chuẩn kỹ thuật đối với từng loại thực phẩm mà mỗi quốc gia, khu vực đơn phương đưa ra khác nhau và phụ thuộc rất lớn vào cán cân thương mại giữa các quốc gia/khu vực hoặc chính sách xuất nhập khẩu mỗi nước, điều kiện kỹ thuật, phương thức quản lý, thói quen tiêu dùng… "Ethylene Oxide là hợp chất hữu cơ được sử dụng rộng rãi trong công nghệ thực phẩm giúp khử trùng, hun trùng hiệu quả cao. Chất này được phép sử dụng ở nhiều quốc gia, nhằm mục đích kiểm soát côn trùng trong một số sản phẩm nông sản, khử khuẩn thực phẩm. EO cũng được dùng để tiệt trùng các thiết bị y tế." Riêng với trường hợp chất EO trong thực phẩm, hiện nay Việt Nam chưa ban hành quy định cho phép, cấm sử dụng EO trong sản xuất nông nghiệp hay giới hạn dư lượng EO trong thực phẩm. Trên thế giới, nhiều quốc gia chưa có quy định về việc sử dụng EO trong nông nghiệp/thực phẩm hay dư lượng của chất này trong thực phẩm. Các tổ chức quốc tế về an toàn thực phẩm cũng chưa ban hành quy định về giới hạn dư lượng EO trong thực phẩm. Một số ít quốc gia và khu vực đã đưa ra quy định nhưng có sự chênh lệch rất lớn. Quy định về dư lượng Etylen Oxide trong thực phẩm tại một số quốc gia và khu vực. Nguồn: Bộ Công Thương Mỗi quốc gia quy định về giới hạn hàm lượng EO trong thực phẩm khác nhau. Ví dụ Hoa Kỳ, Canada với các sản phẩm thảo mộc, rau củ khô, hạt vừng... quy định tối đa là 7mg/kg, riêng EU quy định chỉ tiêu này rất thấp, từ 0,02 - 0,2mg/kg. Thống kê của Hệ thống cảnh báo nhanh về thực phẩm và thức ăn chăn nuôi của EU (Rapid Alert System for Food and Feed, viết tắt là RASFF), trong năm 2021 có đến hàng trăm cảnh báo liên quan đến EO. Các nước đưa ra nhiều cảnh báo nhất là Hà Lan (208), Đức (90), Bỉ (79), Tây Ban Nha (49), Pháp (30) và Ý (28). Do đó, doanh nghiệp cần lưu ý xuất khẩu sang thị trường nào cần tuân thủ quy định của thị trường đó. Đơn cử như EU không chấp nhận tồn dư EO (mức độ cho phép rất thấp) thì doanh nghiệp có thể sử dụng công nghệ hơi nước hoặc phương pháp bảo quản khác được EU cho phép. Còn thị trường Hoa Kỳ chấp nhận phương pháp EO, doanh nghiệp có thể sử dụng và xác định mức tồn dư nằm trong ngưỡng cho phép của Hoa Kỳ. Việc doanh nghiệp thích ứng linh hoạt và đáp ứng các yêu cầu của thị trường EU sẽ giúp tận dụng tốt những cơ hội từ EVFTA, đồng thời nâng cao uy tín của doanh nghiệp, hàng hóa Việt Nam tại thị trường này. |