Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của chuyển đổi số trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu. Thời gian qua, Bộ Công Thương đã quyết liệt triển khai, nhằm tạo nền tảng cho môi trường số văn minh, hiện đại và hiệu quả trên mọi lĩnh vực.

Báo cáo của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho thấy, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ động thực hiện hàng loạt giải pháp nhằm đẩy mạnh chính phủ điện tử, chuyển đổi số tại Bộ Công Thương, trong đó tập trung vào tuyên truyền, phổ biến về chuyển đổi số và chính phủ điện tử; hoàn thiện thể chế; nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin; thúc đẩy cải cách hành chính, cung cấp dịch vụ công và tăng cường chuyển đổi số trong hoạt động quản lý, điều hành.

Chỉ riêng trong năm 2023, Bộ đã ban hành hàng loạt các văn bản thúc đẩy chuyển đổi số, chính phủ điện tử trong Bộ Công Thương nói riêng và toàn ngành Công Thương nói chung.

Trong đó, ngày 13/7/2023, Ban cán sự đảng Bộ Công Thương đã ban hành Nghị quyết số 111-NQ/BCSĐ về chuyển đối số của Bộ cũng như kiện toàn Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Bộ.

Ngày 21/7/2023, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký Quyết định số 1876/QĐ-BCT ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Công Thương năm 2023, trong đó đưa ra 12 mục tiêu lớn cần đạt được trong việc triển khai chính phủ điện tử tại Bộ.

Đến nay, Cổng Dịch vụ công Bộ Công Thương đang cung cấp 236 dịch vụ công trực tuyến (DVCTT), với gần 49.000 doanh nghiệp tham gia khai báo. Tổng số hồ sơ DVCTT đến hết quý III/2023 là gần 1,2 triệu bộ hồ sơ, tương ứng hơn 99% tổng số hồ sơ được gửi đến Bộ.

Triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN, Bộ Công Thương hiện đã kết nối 16 nhóm DVCTT với Cơ chế một cửa quốc gia. Tổng số hồ sơ thực hiện trên Cơ chế một cửa quốc gia trong 9 tháng đầu năm 2023 là gần 250.000 bộ hồ sơ. Riêng đối với thủ tục Cấp giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) trao đổi gần 190.000 bộ hồ sơ với tất cả các nước trong khối ASEAN kể từ đầu năm.

Ngoài ra, Bộ Công Thương hiện có 129 DVCTT mức độ 3, 4 đã được đưa lên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đến hết quý III/2023, Cổng Dịch vụ công Bộ Công Thương đã đồng bộ gần 1 triệu bộ hồ sơ điện tử với Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Với những đánh giá tích cực về chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt, ổn định, Cổng Dịch vụ công Bộ Công Thương đã được ghi nhận là một trong 3 Cổng Dịch vụ công đứng đầu trong khối các Bộ, ngành đạt hiệu quả tốt cả về chất lượng và số lượng hồ sơ trực tuyến đã nộp.

Đáng chú ý, đến hết 30/9/2023, tỷ lệ hồ sơ số hóa của Bộ Công Thương trên Cổng dịch vụ công quốc gia đạt 79,75%, với 354.473 hồ sơ đã số hóa và gửi dữ liệu đến Cổng Dịch vụ công quốc gia trên tổng số 444.486 hồ sơ thủ tục hành chính.

Nếu tính từ đầu năm 2023 đến nay, tỷ lệ hồ sơ số hóa của Bộ Công Thương trên Cổng dịch vụ công quốc gia đã tăng lên đến 49,25%, trong khi đến trước 13/7 con số này mới chỉ đạt 0,69%.

“Với đà tăng này, từ nay đến hết năm 2023, tỷ lệ số hóa hồ sơ của Bộ Công Thương sẽ có sự tăng trưởng vượt bậc”, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số nhận định.

Quyết tâm chuyển đổi số của lãnh đạo Bộ Công Thương đã được quán triệt triển khai tại tất cả các đơn vị thuộc Bộ, qua đó nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà nước đối với từng lĩnh vực trong ngành Công Thương.

Tại Tổng cục Quản lý thị trường, Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh cho biết, việc ứng dụng công nghệ thông tin luôn là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu của Tổng cục Quản lý thị trường. Từ năm 2022, Tổng cục đã đưa vào vận hành Hệ thống xử lý vi phạm hành chính - INS trong quá trình kiểm tra, kiểm soát thị trường và xử lý các hành vi vi phạm. Kể từ thời điểm Hệ thống INS đi vào hoạt động, toàn bộ thao tác công vụ của lực lượng quản lý thị trường được thực hiện trên máy tính. Song song với quá trình kiểm tra, các thông tin được cập nhật trực tiếp theo từng quy trình với các biểu mẫu liên thông, liên kết với nhau, từ đó hạn chế thấp nhất các sai sót.

“Đây được coi là cuộc cách mạng trong chuyển đổi số của lực lượng Quản lý thị trường. Thời gian tới, Tổng cục sẽ triển khai chữ ký số; mọi công văn, giấy tờ sẽ được triển khai trên nền tảng số, sử dụng công nghệ thông tin, hạn chế mức thấp nhất các văn bản giấy...” - Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Đối với công tác chuyển đổi số tại Văn phòng Bộ, Chánh Văn phòng Nguyễn Thị Lâm Giang cho biết, Văn phòng Bộ phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã triển khai Hệ thống quan lý văn bản điện tử Bộ Công Thương (iMOIT) từ năm 2016. Đến nay, hệ thống iMOIT đã đáp ứng được tất cả các yêu cầu tại Quyết định số 28/2018/QĐ-TTg về việc gửi nhận văn bản điện tử giữa cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước và trở thành công cụ, môi trường làm việc thường xuyên của các cán bộ, công chức tại các đơn vị thuộc Bộ.

Trong khi đó, đối với lĩnh vực công nghiệp, Bộ Công Thương đã xác định một trong những nhiệm vụ ưu tiên trong giai đoạn tới là triển khai hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ mới của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Cục trưởng Cục Công nghiệp Trương Thanh Hoài cho biết, dưới sự chỉ đạo, lãnh đạo của Bộ Công Thương cùng sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, Cục Công nghiệp đã triển khai xây dựng các hệ thống cơ sở dữ liệu các ngành công nghiệp bao gồm cơ khí chế tạo, điện tử, dệt may, da giày,… Cùng với đó, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đối với khu, cụm công nghiệp; hệ thống dữ liệu về chuyên gia tư vấn; cổng thông tin về công nghiệp hỗ trợ VSI (vsi.gov.vn),… Các hệ thống cơ sở dữ liệu này thường xuyên được chia sẻ với các Hiệp hội, doanh nghiệp và Sở Công Thương địa phương để kịp thời nắm bắt thông tin về ngành.

Riêng với cổng VSI đến nay đã có thông tin của hơn 6.200 doanh nghiệp về trên 120 trường thông tin như: quy mô, sản phẩm, năng lực, tiêu chuẩn, khách hàng, thị trường... và đang tiếp tục được cập nhật thường xuyên. Năm 2022, tổng số lượt truy cập vào Cổng thông tin về công nghiệp hỗ trợ đạt hơn 11,3 triệu lượt. Đến 10 tháng năm 2023, con số này đã tăng vượt bậc, đạt 17 triệu lượt truy cập.

Còn tại Cục Xúc tiến thương mại, Cục trưởng Vũ Bá Phú khẳng định công tác chuyển đổi số đã được nhận thức và triển khai từ sớm. Đến nay, 4/4 thủ tục hành chính đã được quán triệt và thực hiện 100% toàn trình. 10 tháng năm 2023, Cục Xúc tiến thương mại đã tiếp nhận 1.500 hồ sơ thực hiện thủ tục hành chính, trong đó 1.000 hồ sơ được thực hiện qua Cổng dịch vụ công trực tuyến, chiếm 66,67% số lượng thủ tục hành chính do Cục tiếp nhận.

Bên cạnh đó, xuất phát từ nhu cầu thực tế, Cục Xúc tiến thương mại đã ưu tiên xây dựng Hệ sinh thái Xúc tiến thương mại số (Decobiz - Digital Ecosystem for Businesses). Đây là kết cấu hạ tầng mềm trong thương mại do Chính phủ và Bộ Công Thương đầu tư, quản lý, phát triển, gồm các nền tảng cơ bản dùng chung như (i) Hội chợ, triển lãm số; (ii) kết nối giao thương (B2B) thông minh; (iii) cơ sở dữ liệu chuyên ngành xúc tiến thương mại, tư vấn - huấn luyện trực tuyến,… qua đó thiết lập các kênh tiêu thụ trong nước và quốc tế; kết nối hệ thống các Thương vụ, Tham tán ở nước ngoài với cộng đồng doanh nghiệp trong nước để đẩy mạnh kết nối giao thương, xúc tiến xuất khẩu; đồng thời, hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo hành lang pháp lý thúc đẩy hoạt động xúc tiến thương mại trên môi trường số.

Cũng tại Hội nghị, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải Đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác chuyển đổi số của các đơn vị, song Thứ trưởng cũng cho rằng các đơn vị thuộc Bộ cần phải tăng cường hơn nữa sự phối hợp để có thể chuyển đổi số một cách toàn diện và đạt được các mục tiêu đã được đề ra.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên biểu dương và ghi nhận những nỗ lực của các đơn vị trong quá trình triển khai thực hiện công tác chuyển đổi số. Trong đó nhấn mạnh, nhận thức về chuyển đổi số trong Bộ Công Thương đã có sự chuyển biến tích cực; hạ tầng chuyển đổi số được quan tâm hơn và ngày càng hoàn thiện; cơ sở dữ liệu cũng được chú trọng; dịch vụ công trực tuyến được tăng cường…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả được, Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế còn tồn tại. Cụ thể là (i) chưa kịp thời hoàn thiện khuôn khổ pháp lý; chậm hoặc chưa ban hành các quy chế quản lý, khai thác, sử dụng các phần mềm hay việc khai thác còn nhiều vướng mắc; (ii) ý thức và quyết tâm chuyển đổi số ở một số bộ phận công chức, viên chức, ở một số đồng chí lãnh đạo vẫn còn do dự, đưa ra nhiều lý do để trì hoãn; (iii) thói quen ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chuyên môn của một bộ phận công chức còn chậm thay đổi; (iv) cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý, điều hành còn thiếu và yếu, chưa được cập nhật kịp thời và thiếu tính liên kết chia sẻ; (v) cơ sở hạ tầng phục vụ chuyển đổi số chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của công việc.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, sở dĩ vẫn còn tồn tại những hạn chế đó là do (i) nhận thức của một số đơn vị, bộ phận, cá nhân về công tác chuyển đổi số chưa tốt, chưa quyết tâm, quyết liệt trong tổ chức thực hiện; (ii) sự phối hợp trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ về chuyển đổi số giữa các đơn vị trong Bộ còn chưa chặt chẽ, đồng nhất; (iii) năng lực, trình độ chuyên môn, ý thức trách nhiệm chưa cao; tính gương mẫu của người đứng đầu chưa thực sự tốt; công tác kiểm tra, giám sát của cấp trên - cấp dưới, của cơ quan kiểm tra thường trực với các cơ quan thuộc Bộ cũng chưa có nhiều cải thiện...

Do vậy, để kịp thời khắc phục những hạn chế, yếu kém trong thời gian qua, đồng thời nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác Chuyển đổi số tại Bộ Công Thương trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo các đơn vị trong Bộ tập trung triển khai đồng bộ, quyết liệt các chỉ đạo của Ban cán sự, Lãnh đạo Bộ trong việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ phát triển Chính phủ điện tử tại Bộ Công Thương trong giai đoạn từ nay đến năm 2025.

Theo đó, các đơn vị chú trọng đến công tác cập nhật cơ sở dữ liệu; đề xuất nhu cầu, trang thiết bị, công nghệ để phục vụ công tác Chuyển đổi số; khẩn trương triển khai thực hiện các hạng mục của Đề án phát triển dịch vụ điện tử tại các đơn vị thuộc Bộ theo đúng kế hoạch.

Bộ trưởng yêu cầu tất cả các đơn vị thuộc Bộ cần tích cực, chủ động cung cấp thông tin, để tổng hợp báo cáo lãnh đạo Bộ nhằm phục vụ việc triển khai Chính phủ điện tử. Cụ thể, tất cả các đơn vị phải đưa ra yêu cầu quản lý của đơn vị mình gửi Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số trước ngày 30/11/2023 để tổng hợp và đề xuất với Lãnh đạo Bộ xây dựng Chương trình tổng thể trước ngày 15/12.

“Đây là nhiệm vụ hết sức nóng bỏng, do vậy các đơn vị trong Bộ phải quyết tâm thực hiện” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các đơn vị có cơ sở dữ liệu cần cập nhật thường xuyên, liên tục, bảo đảm dữ liệu luôn “Đúng - Đủ - Sạch - Sống”. Đồng thời thực hiện số hóa 100% hồ sơ thủ tục hành chính do tổ chức, cá nhân nộp trực tiếp hoặc qua đường bưu điện và đưa vào hệ thống Một cửa của Bộ theo đúng quy định. Số hóa 100% kết quả giải quyết thủ tục hành chính còn hiệu lực, chậm nhất là ngày 15/12/2023 phải hoàn thành.

Bộ trưởng chỉ đạo định kỳ mỗi tháng một lần vào tuần cuối của tháng, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phải thống kê tình hình và kết quả thực hiện số hóa cũng như các thủ tục hành chính của các đơn vị thuộc bộ để báo cáo với lãnh đạo Bộ mỗi tháng một lần. Đồng thời, tham mưu cho lãnh đạo Bộ ban hành danh mục cơ sở dữ liệu và danh mục dịch vụ công trực tuyến mới trong tháng 11/2023 để thay thế cho danh mục Bộ Công Thương đã ban hành tại Quyết định số 1573/QĐ-BCT ngày 15/6/2021 về việc phê duyệt danh mục dịch vụ công trực tuyến của Bộ Công Thương. Tham mưu xây dựng tiêu chí đánh giá về chuyển đổi số tại các đơn vị thuộc Bộ, lấy đó làm cơ sở bình xét thi đua của tổ chức, cá nhân người đứng đầu.

Ngoài ra, các đơn vị khẩn trương lập kế hoạch sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật quy định về thủ tục hành chính liên quan, đẩy mạnh công tác hậu kiểm; giảm tối đa việc kiểm tra thực tế hoặc yêu cầu tổ chức, cá nhân phải hiện diện tại cơ quan nhà nước từ đó để tạo điều kiện để triển khai áp dụng quy trình dịch vụ công trực tuyến. Tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa trong một số lĩnh vực để thực hiện thành công mục tiêu chuyển đổi số tại Bộ Công Thương đối với những đơn vị như: Cục xúc tiến thương mại, Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại, Báo Công Thương, Tạp chí Công Thương, Nhà Xuất bản Công Thương…

Về những kiến nghị, đề xuất của các đơn vị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên giao Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chủ trì, phối hợp với Văn phòng Bộ tổng hợp tham mưu đề xuất các hướng giải quyết.

Bộ trưởng cũng bày tỏ hy vọng, sau buổi làm việc hôm nay, công tác chuyển đổi số tại Bộ Công Thương sẽ đi vào thực chất hơn, đạt được nhiều hiệu quả tích cực hơn nữa để nâng cao chất lượng hoạt động của toàn Ngành.