Theo một số tài liệu đã công bố, lá sen (có tên khoa học là Nelumbo nucifera Gaertn) ngoài cách dùng uống như một loại chè thanh nhiệt còn có tác dụng chữa được nhiều bệnh như: cầm máu, trị các bệnh cảm nắng, say nắng, đau bụng tiêu chảy, an thần… Các nhà khoa học hiện đại đã nghiên cứu về lá sen và nhận thấy nó có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, giảm đau, làm giảm lượng glucose trong máu, giảm hấp thu glucose, làm tăng hoạt lực của isulin và đặc biệt là chống béo phì, làm giảm cân cho cơ thể do trong lá sen có chứa nhiều nuciferin và các flavonoid.

Năm 2012, Trung tâm Hóa sinh công nghiệp và môi trường – Viện Công nghiệp thực phẩm đã thực hiện đề tài nghiên cứu cấp Bộ Công thương “Nghiên cứu quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm giàu flavonoid từ lá sen để ứng dụng trong sản xuất đồ uống”. Kết quả đã thu được dịch chiết từ lá sen có hàm lượng flavonoid 10%. Đề tài đã sử dụng dịch chiết này cùng chất điều vị đường ứng dụng xây dựng công nghệ sản xuất đồ uống tan nhanh từ lá sen. Sản phẩm đã được điều tra đánh giá thị hiếu và nhận được đánh giá chung rất khả quan.

Để hoàn thiện và phát huy các kết quả đã được của đề tài cấp Bộ năm 2012, ThS. Phạm Thu Trang và nhóm nghiên cứu tại Viện Công nghiệp thực phẩm tiếp tục đề xuất và được Bộ Công Thương giao nhiệm vụ thực hiện dự án sản xuất thực nghiệm (SXTN) “Hoàn thiện công nghệ sản xuất thử nghiệm một số sản phẩm đồ uống thảo mộc từ lá sen”. Để hỗ trợ một số tính chức năng và tăng cường độ màu sản phẩm, dự án sẽ thử nghiệm chiết tách thu dịch từ lá sen tươi tạo sản phẩm đồ uống giải khát thảo mộc có màu xanh vàng, hương vị lá sen tự nhiên.   

 

Để xây dựng công nghệ, thiết bị sản xuất và tạo ra sản phẩm đồ uống dạng túi lọc và trà hoà tan từ lá sen ở quy mô công nghiệp, nhóm thực hiện đề tài đã kết hợp giữa phương pháp vi sinh và phương pháp nghiên cứu hoá lý để hoàn thiện một số công nghệ hiện có như: công nghệ chiết dịch từ lá sen ở quy mô thực nghiệm; công nghệ sản xuất sản phẩm bột lá sen giàu flavonoid;  công nghệ tạo sản phẩm Trà lá sen túi lọc; công nghệ tạo sản phẩm Trà lá sen hòa tan; công nghệ bao gói và bảo quản sản phẩm. Trên cơ sở đó, tiến hành sản xuất thử nghiệm 50.000 hộp trà sen túi lọc và 5000 hộp trà sen hoà tan.

 

Kết quả, sau 2 năm thực hiện, dự án đã đưa ra được 2 quy trình sản xuất Trà lá sen túi lọc và Trà lá sen hòa tan. Với sản phẩm trà lá sen túi lọc dự án đã sản xuất được sản phẩm với cảm quan hoàn thiện hơn sản phẩm của đề tài khi thị trường phản hồi: màu nước xanh, có hương thơm tự nhiên của lá sen. Đồng thời, dự án đã đưa ra được công nghệ sản xuất trà sen hòa tan đảm bảo hương vị, màu sắc, độ trong, độ bền màu của sản phẩm. Phối chế tạo sản phẩm Trà lá sen hòa tan với đường FOS để có thể sử dụng được cho người ăn kiêng, tiểu đường...  Sau khi 2 sản phẩm đăng ký công bố chất lượng và được công ty Công ty XNK Vàng Mê Kông nhận giới thiệu đến người tiêu dùng. Bước đầu có phản hồi tốt từ người tiêu dùng.

Có thể thấy, thành công của dự án SXTN không chỉ khẳng định năng lực làm chủ công nghệ của các nhà nghiên cứu trong nước mà còn góp phần đa dạng hoá các sản phẩm trà thảo mộc cho ngành đồ uống của nước ta, bổ sung thêm cho thị trường những sản phẩm đồ uống lành mạnh, có lợi cho sức khỏe. Đặc biệt, dự án còn góp phần giải quyết đầu ra cho nông sản Việt Nam, tạo việc làm cho người nông dân. 

Hiện, quy trình công nghệ sản xuất 2 sản phẩm Trà lá sen túi lọc và Trà lá sen hòa tan đã được hoàn thiện và sẵn sàng chuyển giao cho các đơn vị có nhu cầu.