Thực phẩm dịp cận Tết, là câu chuyện bao giờ cũng được nhắc đến thường xuyên mỗi dịp Tết đến xuân về. Bởi thực tế, đây là thời điểm người dân tiêu thụ một khối lượng lớn các thực phẩm từ hàng tươi sống, đồ đông lạnh, đồ khô cho tới các sản phẩm đồ uống. Để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, thị trường thực phẩm ngày càng sôi động với sự đa dạng về chủng loại, mẫu mã. Đây cũng là thời điểm nhiều đối tượng kinh doanh đã bất chấp pháp luật, bất chấp đạo đức, sẵn sàng đưa những mặt hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả hàng nhái trà trộn vào tiêu thụ.

Mới đây, ngày 14/12, tại Nghệ An, Đội Cảnh sát giao thông số 4, Công an tỉnh Nghệ An phát hiện một nam thanh niên chở 2 thùng xốp trắng bằng xe gắn máy không có biển kiểm soát. Khi thấy lực lượng chức năng tiến hành tiếp cận xem xét thì bất ngờ đối tượng để lại 2 thùng xốp và bỏ chạy.

Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện trong thùng xốp chứa 30kg lòng lợn đã bốc mùi hôi thối, không có giấy tờ kiểm định theo quy định. Công an đã bàn giao cho phía đơn vị chức năng huyện Nam Đàn thực hiện tiêu hủy theo quy định.

Theo đại diện lực lượng chức năng kiểm tra, nếu không được phát hiện kịp thời, số nội tạng động vật này có thể sẽ được tiêu thụ tại các cơ sở kinh doanh ăn uống, nhà hàng tại địa bàn thành phố.

Với chức năng kiểm tra kiểm soát thị trường, ông Nguyễn Văn Hường - Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh Nghệ An cho hay, trong năm 2022 Cục đã xử lý vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm 248 vụ với tổng thu phạt đạt 1,179 tỷ đồng, buộc tiêu hủy theo quy định các loại thực phẩm công nghệ, bánh kẹo không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo điều kiện chất lượng lưu thông trên thị trường theo quy định.

Đợt cao điểm này, Cục đã chỉ đạo các đội Quản lý thị trường tập trung triển khai kế hoạch của Tổng cục Quản lý thị trường về cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả những tháng cuối năm 2022, dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023; kế hoạch của UBND tỉnh Nghệ An về phòng, chống các hành vi vi phạm về pháo, thực phẩm trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023 và các văn bản chỉ đạo liên quan đến công tác quản lý thị trường.

Ông Phạm Ngọc Quy - Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Nghệ An cũng chia sẻ: Tết và mùa lễ hội chính là thời điểm nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tăng đột biến và kéo theo nhiều nguy cơ gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Và chính thời điểm này, các vi phạm pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm cũng diễn biến phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi. Vì lợi nhuận, các đối tượng đã đưa vào thị trường các loại thực phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc; bán thực phẩm bẩn cho người tiêu dùng.

Một số cơ sở sản xuất thực phẩm có tình trạng sử dụng chất cấm, phụ gia thực phẩm quá liều lượng cho phép; thay đổi bao bì, nhãn mác, hạn sử dụng cho thực phẩm. Các cơ sở kinh doanh không đảm bảo quy trình sản xuất thực phẩm theo nguyên tắc một chiều. Người trực tiếp chế biến thực phẩm không đáp ứng yêu cầu theo quy định. Đặc biệt, nhiều hộ cá thể vốn không tham gia sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm không thường xuyên nay cũng tham gia trong dịp này…

Với những mối nguy này, ngộ độc thực phẩm hoàn toàn có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Ngộ độc thực phẩm có thể đến từ các khâu như sau: Thứ nhất, trong quá trình nuôi, trồng, người sản xuất sử dụng nhiều hóa chất bảo vệ thực vật, kích thích tăng trưởng mà không tuân thủ đúng quy trình cho phép. Những yếu tố nguy hại này tồn tại lâu dài trong vật nuôi và cây trồng, gây ngộ độc cho người tiêu dùng. Thứ hai, trong quá trình lưu thông thực phẩm trên thị trường, người kinh doanh sử dụng, lạm dụng các hóa chất bảo quản thực phẩm. Thứ ba, trong quá trình chế biến, người chế biến sử dụng nhiều phụ gia thực phẩm, chế biến không đúng quy trình khiến thực phẩm bị phơi nhiễm các loại vi sinh vật. Thứ tư, liên quan đến các loại rượu tự nấu, rượu ngâm.

Ông Quy cho hay, trước mắt, để đảm bảo an toàn thực phẩm trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão và Lễ hội Xuân 2023 phục vụ nhân dân đón Tết, vui Xuân an toàn, bảo đảm sức khỏe, đồng thời đảm bảo phát triển và cạnh tranh lành mạnh giữa các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh, xuất nhập khẩu thực phẩm, các địa phương cần thực hiện nghiêm công tác đảm bảo an toàn thực phẩm, tăng cường công tác thanh kiểm tra để kịp thời xử lý các vi phạm.

Ông Phạm Ngọc Quy khuyến cáo: Trong dịp Tết và mùa lễ hội xuân, người tiêu dùng cần nắm vững các kiến thức về đảm bảo an toàn thực phẩm, như lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng; lưu ý đến các loại hạt có biểu hiện mất vệ sinh, các loại đồ hộp có sự thay đổi hình dạng; không sử dụng thực phẩm có dấu hiệu hư hỏng, kém chất lượng; kiểm tra kỹ nhãn mác, hạn sử dụng… Các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm cần tuân thủ các điều kiện, quy trình đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.