Khoa học công nghệ ngành Công Thương

Thứ sáu, 26/04/2024 | 21:43

Thứ sáu, 26/04/2024 | 21:43

Hoạt động của tổ chức KHCN

Cập nhật lúc 09:07 ngày 07/07/2022

Viện Nghiên cứu Cơ khí: 60 năm vì sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước

Sáng ngày 6/7, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Cơ khí (Bộ Công Thương) đã tổ chức lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Viện. Sự kiện đã điểm lại truyền thống vẻ vang với thành tựu to lớn của Viện cũng như những đóng góp trong sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. ​
Tham dự lễ kỷ niệm có ông Nguyễn Sinh Nhật Tân, Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Công Thương; ông Nguyễn Cao Lục, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; ông Hoàng Quốc Vượng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam; ông Đỗ Hữu Hào, Nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương; ông Cao Quốc Hưng, Nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương; ông Trần Việt Hòa, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ, Bộ Công Thương; ông Nguyễn Phú Cường, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Việt Nam; ông Nguyễn Anh Sơn, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công Thương; ông Nguyễn Trường Sơn, Bí thư Đảng ủy Khối doanh nghiệp Hà Nội, ông Phan Đăng Phong, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Cơ khí, Bộ Công Thương; cùng các lãnh đạo các ban, ngành, cơ quan doanh nghiệp, tập thể cán bộ, công nhân viên Viện Nghiên cứu Cơ khí,...
Buổi lễ có sự tham dự của nhiều lãnh đạo cơ quan, ban, ngành.
NARIME – hành trình 60 năm phát triển
Viện Nghiên cứu Cơ khí (NARIME) là cơ quan nghiên cứu triển khai của nhà nước về khoa học công nghệ trong lĩnh vực cơ khí - tự động hóa, được thành lập ngày 06 tháng 7 năm 1962 theo Quyết định số 76/CP của Thủ tướng Chính phủ, với tên gọi ban đầu là Viện Thiết kế Chế tạo Cơ khí. Trong 60 năm hình thành và phát triển, Viện đã phát triển toàn diện trên nhiều lĩnh vực, lớn mạnh cùng những bước tiến về kinh tế, khoa học – công nghệ của đất nước và đạt được những kết quả có ý nghĩa lớn, góp phần phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phát biểu tại buổi lễ, TS. Phan Đăng Phong, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Cơ khí cho rằng, Viện đã khẳng định là đơn vị đầu ngành về công tác nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực cơ khí - tự động hoá. Trên thực tế, NARIME là một trong những đơn vị có nhiều đóng góp trong việc đặt nền móng và tạo các bước đột phá cho cho sự phát triển của ngành cơ khí trong nước. Hoạt động của Viện đã có tác động trực tiếp đến chiến lược phát triển ngành cơ khí, luôn hướng tới và đáp ứng kịp thời các yêu cầu, nhiệm vụ của các chương trình kinh tế trọng điểm đất nước.
Ông Phan Đăng Phong - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Cơ khí, Bộ Công Thương phát biểu tại buổi lễ.
“Để có được sự phát triển ổn định và bền vững, bên cạnh việc sớm làm chủ các công nghệ truyền thống, Viện đi lên từ các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ, nghiên cứu phát triển và hiện đại hóa các công nghệ nền” - TS. Phan Đăng Phong nói. 
Viện Nghiên cứu Cơ khí được phát triển dựa trên việc thực hiện đồng bộ 3 nhiệm vụ. Thứ nhất là tập trung xây dựng và hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công việc; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao trình độ khoa học công nghệ và khẳng định vị thế khoa học của Viện trong khu vực và thế giới. Thứ hai là đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, gắn các đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ với các nhiệm vụ thực hiện các hợp đồng kinh tế của Viện, từ đó tạo ra các sản phẩm truyền thống cho Viện trong thời gian tới. Thứ ba là nghiên cứu, phát triển các hệ thống thiết bị đồng bộ cho ngành công nghiệp trong nước, đồng thời nghiên cứu các giải pháp thay thế cho các dây chuyền thiết bị hiện hữu cho các ngành công nghiệp.
Viện Nghiên cứu Cơ khí đã và đang trở thành đơn vị đáng tin cậy với các đối tác trong và ngoài nước.
Với mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Viện Nghiên cứu Cơ khí là đơn vị tư vấn độc lập hàng đầu của Việt Nam, có uy tín trên thị trường quốc tế, đủ năng lực thành lập dự án đầu tư, thiết kế kỹ thuật và thiết kế thi công cho các dự án công nghiệp chuyên ngành thế mạnh của Viện như các dây chuyền chế tạo và lắp ráp cơ khí, nhiệt điện năng lượng tái tạo, chế biến khoáng sản, hóa chất, xử lý môi trường, các dây chuyền sản xuất thông minh. Viện có đủ năng lực làm tổng thầu EPC, EPCM hoặc Chìa khóa trao tay cho các hạng mục thiết bị toàn bộ thuộc các dự án công nghiệp trong nước thuộc thế mạnh của Viện.
Khẳng định sức mạnh từ nghiên cứu đến vận hành, triển khai
Viện Nghiên cứu Cơ khí đã đi đầu trong việc cung cấp máy móc, thiết bị và phụ tùng cho các ngành công nghiệp như: máy nhuộm cao áp, máy dệt khăn bông cho ngành dệt, các thiết bị cho nhà máy xi măng lò đứng, nhà máy phân bón, hoá chất... Đến nay, trên nền của những hoạt động này, ở trình độ cao hơn, NARIME được đánh giá là tổ chức nghiên cứu phát triển hàng đầu, đủ năng lực đảm nhận tư vấn, thiết kế, tổng thầu những công trình lớn cho các chương trình kinh tế trọng điểm của đất nước.
Với chủ trương tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp nhận các công nghệ hiện đại, Viện sớm trở thành đơn vị đứng đầu và có nhiều kinh nghiệm trong việc nhận chuyển chuyển giao công nghệ tiên tiến từ các nhà cung cấp có thương hiệu trên thế giới. Đồng thời Viện gắn kết chặt chẽ với các các Tập đoàn kinh tế, các doanh nghiệp cơ khí chế tạo và lắp máy trong nước triển khai ứng dụng các công nghệ mới, đã góp phần đưa ngành cơ khí từng bước làm chủ việc chế tạo và cung cấp các dây chuyền thiết bị đồng bộ như thiết bị nhà máy nhiệt điện, thủy điện, xi măng, bôxit,... đáp ứng kịp thời cho các chương trình phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Tới thời điểm hiện tại, Viện Nghiên cứu Cơ khí đã có nhiều bước tiến không chỉ trong công tác nghiên cứu, thiết kế mà Viện còn đủ năng lực làm tổng thầu EPC hay EPCM cho nhiều lĩnh vực.
Cụ thể, trong lĩnh vực thủy điện, NARIME đã được giao nhiệm vụ chủ trì tiếp nhận chuyển giao công nghệ phần thiết kế, chế tạo thiết bị cơ khí thủy công cho các công trình thủy điện theo Quyết định 797/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cho dự án đầu tiên là thủy điện A Vương. Thành công của nhiệm vụ đã mang lại các hiệu quả kinh tế, xã hội cao, đóng góp vào thành công của phát triển ngành. Đến nay, NARIME đã cùng các đơn vị cơ khí trong nước tự lực trong việc thiết kế, chế tạo các thiết bị cơ khí thủy công cho hơn 29 công trình thủy điện vừa và lớn trong nước, trong đó có công trình thủy điện Sơn La (2400MW) và Lai Châu (1200 MW), tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho ngành cơ khí trong nước, giảm giá thành sản phẩm, góp phần phát điện sớm 03 năm với thủy điện Sơn La và 01 năm với thủy điện Lai Châu mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các dự án này.
Với lĩnh vực nhiệt điện, theo Quyết định số 1791/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt cơ chế thực hiện thí điểm thiết kế, chế tạo trong nước thiết bị nhà máy nhiệt điện giai đoạn 2012 – 2025”, Viện được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các doanh nghiệp cơ khí trong nước để thực hiện thiết kế, chế tạo thiết bị các nhà máy nhiệt điện. Kết quả là NARIME đã từng bước làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo hệ thống lọc bụi tĩnh điện, hệ thống thải tro xỉ, hệ thống bốc dỡ than, hệ thống phòng cháy chữa cháy các nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1, Thái Bình 1, Sông Hậu 1, Nghi sơn 2.
Thiết bị lọc bụi tĩnh điện của Viện Nghiên cứu Cơ khí tại Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 (công suất tổ máy 2x600MW). (Ảnh: khoahocphattrien.vn/)
Đặc biệt, dự án nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, tích hợp và đưa vào vận hành thành công hệ thống bốc dỡ, vận chuyển than cho nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 1 với tỷ lệ nội địa hóa đạt 50,6 % tương đương với thiết bị công nghệ từ các nước G7 là dự án đầu tiên trong nước thực hiện, mở ra hướng phát triển mới cho ngành cơ khí chế tạo trong nước. Từ thành công của dự án, NARIME đã được Tập đoàn Doosan tin tưởng trao hợp đồng cung cấp hệ thống thải tro xỉ cho Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 2 và Hyundai lựa chọn thực hiện hợp đồng H thống cung cấp than cho Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch 1 trong năm 2022,
Đối với lĩnh vực khai thác và chế biến khoáng sản, NARIME đã tham gia thực hiện thành công tổng thầu EPCM cho 02 dự án Tân Rai và Nhân Cơ với công suất thiết kế 2 triệu tấn quặng tỉnh /năm. Trong đó, nổi bật là Viện đã thiết kế và chế tạo đồng bộ 02 tuyển băng tải với tổng chiều dài mỗi tuyến 5 km cho mỗi nhà máy. Hiện nay các tuyến băng tài này đã bàn giao và đi vào vận hành đạt yêu cầu và được Chủ đầu tư cấp chứng chỉ nghiệm thu đưa vào sử dụng.
Trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng, Viện đã phối hợp với Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam thực hiện Dự án khoa học công nghệ quy mô lớn: Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo các thiết bị chủ yếu cho dây chuyền đồng bộ sản xuất xi măng lò quay công suất 2500T clinker/ngày, thay thế nhập ngoại, thực hiện tiến trình nội địa hóa đạt tỷ lệ nội địa hóa khoảng 40% giá trị. Đến nay, Viện đã cùng các doanh nghiệp cơ khí thiết kế, chế tạo và cung cấp thiết bị cho hầu hết nhà máy xi măng trong nước như Nghi Sơn, Hoàng Mai, Hải Phòng, Bỉm Sơn, Bút Sơn, Cẩm Phả...
Trong lĩnh vực năng lượng mới và công nghệ cao, NARIME đã thành công trong thực hiện cung cấp trọn gói hệ thống phao nổi và neo cho dự án điện mặt trời Đa mi với tổng công suất 47,5 MW. Viện đang xây dựng, phát triển các sản phẩm công nghệ cao theo hướng công nghệ 4.0, trọng tâm là tự động hóa các dây chuyền sản xuất công nghiệp, các kho chứa thông minh phù hợp với định hướng phát triển của nền kinh tế số.
Hệ thống phao nổi và neo cho dự án điện mặt trời Đa mi do NARIME thực hiện. (Ảnh: evn.com.vn/)
Ngoài những chương trình lớn kể trên, NARIME còn thiết kế chế tạo, ứng dụng thành công vào sản xuất nhiều dây chuyền, máy và thiết bị như dây chuyền chế biến chè, thiết bị nạo vét sông hồ cho chương trình thoát nước đô thị, thiết bị cho nhà máy sản xuất phân bón và hóa chất, dây chuyền lắp ráp 6 tô, xe máy.
Trong 5 năm gần đây, NARIME đã đẩy mạnh được hoạt động sản xuất kinh doanh với doanh thu bình quân trên 1.000 tỷ đồng/năm, đời sống cán bộ viên chức và người lao động của Viện ngày càng được cải thiện và nâng cao.
NARIME – nâng cao chất và lượng trong giai đoạn mới
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân - Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Công Thương hy vọng trong hành trình mới, Viện Nghiên cứu Cơ khí sẽ chú trọng và kế thừa có chọn lọc các kết quả, kinh nghiệm quý báu của các thế hệ đi trước, đồng thời nhanh chóng nắm bắt, tiếp cận và làm chủ khoa học công nghệ mới để đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của ngành cơ khí - tự động hóa trong tiến trình hội nhập.
“Tôi đặc biệt đánh giá cao thành công của Viện Nghiên cứu Cơ khí trong việc làm chủ công nghệ thiết kế, sản xuất, lắp đặt và đưa vào vận hành hệ thống phao nổi vào neo cho dự án điện mặt trời Đa Mi công suất 47,5 MW, đây là dự án điện mặt trời nổi đầu tiên và lớn nhất trong cả nước tại thời điểm 2019; mở ra một hướng đi mới cho hoạt động nghiên cứu, triển khai của Viện gắn với thực hiện định hướng, đến 2045” -  Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh.
Ngoài ra, công tác triển khai các nghiên cứu, phát triển, chiến lược phát triển của ngành năng lượng giai đoạn đến 2030, tầm nhìn các sản phẩm công nghệ cao theo hướng công nghệ 4.0 với trọng tâm là các dây chuyền sản xuất tự động, các kho chứa thông minh phù hợp với định hướng phát triển của nền kinh tế số đã thể hiện sự nhanh nhạy trong phát triển sản phẩm khoa học và nâng cao không ngừng khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường cũng được đại diện Bộ Công Thương đánh giá cao.
Ông Nguyễn Sinh Nhật Tân - Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Công Thương đề cao những thành tích của Viện Nghiên cứu Cơ khí đạt được trong thời gian qua.
Trên cơ sở các chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới công tác công nghệ ngành Công Thương, chiến lược phát triển của ngành. Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đã đề xuất với nghị Viện tập trung thực hiện một số định hướng, nhiệm vụ quan trọng. 
Thứ nhất, tập trung vào vấn đề phát triển con người, dành sự quan tâm hơn nữa tới đào tạo bồi dưỡng con người, không chỉ riêng đối với đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu của Viện, mà rộng hơn, Viện cần phải đóng góp chung cho sự nghiệp phát triển nhân lực chất lượng cao cho ngành cơ khí.
Thứ hai, nhanh chóng hoàn thiện, cụ thể hóa định hướng, chiến lược phát triển của Viện trong giai đoạn 10 năm tới với mục tiêu trở thành đơn vị nghiên cứu, triển khai hàng đầu ở Việt nam, có uy tín trên thị trường quốc tế trong lĩnh vực cơ khí - tự động hóa. Trong đó, cần bám sát định hướng của Đảng và Nhà nước trong phát triển một số ngành công nghiệp ưu tiên, công nghiệp nền tảng cũng như phát triển của công nghệ vật liệu mới trong lĩnh vực cơ khí; cần tiếp tục thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Công Thương và Chính phủ trong việc xây dựng các cơ chế, chính sách phát triển cũng công tác quản lý nhà nước của Bộ trong lĩnh vực cơ khí.
Thứ ba, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu triển khai, tăng cường sự gắn kết giữa các tổ chức về nghiên cứu, đào tạo trong nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, nhằm trao đổi, chia sẻ và đề xuất những giải pháp góp phần phát triển khoa học và công nghệ trong lĩnh vực cơ khí - tự động hóa; tăng cường hợp tác với các nước, các tổ chức trên thế giới có trình độ tiên tiến để hợp tác nghiên cứu, tiếp thu trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý, phù hợp xu thế hội nhập và sự phát triển nền công nghiệp 4.0.
Thứ tư, Viện cần đặt mục tiêu phấn đấu trở thành đầu mối cho việc xây dựng các quan hệ hợp tác sản xuất giữa các doanh nghiệp cơ khí và lắp máy. Với năng lực xây dựng được về con người và các công nghệ nhận chuyển giao từ các đối tác nước ngoài, Viện không chỉ thực hiện thiết kế cho các dự án Viện thực hiện mà cần tham gia cùng các doanh nghiệp cơ khí trong nước thực hiện thiết kế, chế tạo các sản phẩm cơ khí, trong đó Viện đảm nhận chức năng tư vấn, thiết kế đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp chế tạo cơ khí nâng cao được năng lực thiết kế của riêng mình.
Thứ năm, tiếp tục rà soát, đổi mới tổ chức - bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả; giữ vững truyền thống đoàn kết và thống nhất trong toàn Viện với vai trò lãnh đạo của Đảng ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể. Tiếp tục đầu tư nâng cao năng lực hoạt động khoa học và công nghệ cho đội ngũ cán bộ, coi trọng vai trò và đặc thù của cả cán bộ trực tiếp làm khoa học và công nghệ cũng như của cán bộ quản lý. Tạo điều kiện làm việc thuận lợi cho những chuyên gia có kinh nghiệm, đồng thời phải phát huy tối đa năng lực của cả tập thể. Luôn quan tâm bồi dưỡng nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, kiến thức xã hội cho người lao động. Xây dựng Viện có đủ năng lực, trình độ chuyên môn vươn tầm khu vực.
Nhân dịp 60 năm thành lập, với những nỗ lực của toàn thể đội ngũ cán bộ nhân viên, Viện đã nhận những phần thưởng cao quý như Cờ thi đua xuất sắc của Bộ Công Thương...
Một số hình ảnh buổi lễ: 
Đại diện lãnh đạo Viện Nghiên cứu Cơ khí nhận cờ thi đua của Bộ Công Thương
Phương Loan - Xuân Mạnh
lên đầu trang