Trường Đại học Nguyễn Tất Thành mới đây đã nghiên cứu thành công quy trình công nghệ tách vàng trực tiếp từ bo mạch điện tử, mở ra triển vọng trong việc thu hồi kim loại quý từ rác thải điện tử.

Rác thải điện tử thuộc nhóm chất thải nguy hại, làm ô nhiễm môi trường và gây hại đến sức khỏe con người. Hiện nay, lượng rác thải điện tử ở Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng, trung bình khoảng 2,7kg/người/năm (2020). Theo PGS.TS. Nguyễn Đức Quảng – Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, khối lượng rác thải điện tử của Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng nhanh trong thời gian tới và đa dạng thêm về chủng loại. Tuy nhiên, rác thải điện tử cũng chứa thành phần kim loại quý, trong đó có vàng, nên đây cũng được xem là nguồn “tài nguyên có giá trị” nếu có phương pháp xử lý hiệu quả.

Với suy nghĩ làm sao để tái chế rác thải điện tử thu hồi những kim loại quý, TS. Triệu Quốc An cùng các cộng sự của Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đã nghiên cứu thành công công nghệ thu hồi vàng trực tiếp từ bo mạch điện tử. Đáng chú ý, quy trình công nghệ do TS. An nghiên cứu đơn giản, không phải trải qua nhiều giai đoạn, không sử dụng nhiều hóa chất, hiệu suất thu hồi cao.

TS. An cùng các cộng sự sử dụng hỗn hợp của persulfate (S2O8²-)/hydroxy peroxide (H₂O₂) với đặc tính oxy hóa mạnh để bóc tách vàng trực tiếp từ bo mạch điện tử. Khi đó, các kim loại cơ bản như Fe, Ni, Al, Cu sẽ bị hòa tan một phần, ngoại trừ vàng và nhờ đó lớp vàng được giải phóng ra khỏi bề mặt bo mạch điện tử.

So với phương pháp nhiệt luyện, thủy luyện, công nghệ thu hồi vàng của nhóm tác giả trưởng ĐH Nguyễn Tất Thành không phải trải qua các bước tiền xử lý như cắt hay nghiền thành bột. Điều này góp phần tiết kiệm thời gian, giảm thiểu chi phí vận hành và đầu tư ban đầu cho doanh nghiệp. TS. An cho biết thêm, các thành phần trong dung dịch sau quá trình bóc tách có thể hoàn nguyên hoặc tái chế thành các sản phẩm khác có giá trị. Đặc biệt, hóa chất sử dụng không có độc tính cao và gây ô nhiễm môi trường, hiệu suất thu hồi lên đến 98%, độ tinh khiết của vàng trên 95%.

Bên cạnh đó, TS. An cùng các cộng sự còn nghiên cứu sử dụng vật liệu hấp phụ Zirconia oxit (ZrO₂) được biến tính bề mặt với acid thioctic trong phân tách ion vàng (III). Kết quả cho thấy, vật liệu có khả năng phân tách chọn lọc ion vàng (III) từ dung dịch sau quá trình hòa tan các kim loại từ bo mạch điện tử. Ngoài ra, ZrO₂ cũng có thể dùng để hấp phụ ion Pladium Pd (II), không làm ảnh hưởng đến kích thước hạt và hình thái của vật liệu thu được. Theo TS. An, phương pháp này có thể áp dụng trong quá trình thủy luyện để tách kim loại, giúp tiết kiệm chi phí, hạn chế rác thải thứ cấp do vật liệu có thể tái sử dụng.

Hiện nay, Việt Nam có khoảng 30 công ty được cấp phép xử lý rác thải điện tử với công suất từ 0,25 – 30 tấn/ngày. Phần lớn rác thải điện tử bị tiêu hủy hoặc đi vào các bãi chôn lấp chất thải rắn. Công nghệ thu hồi vàng trực tiếp từ bo mạch điện tử với quy trình đơn giản nếu được ứng dụng rộng rãi trong thực tế sẽ góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường sinh thái và sức khỏe con người.