Tại buổi làm việc, Đoàn kiểm tra đã nghe đại diện Sở Công Thương tỉnh Đồng Nai báo cáo các nội dung đã thực hiện Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 09 tháng 5 năm 2016, Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 13 tháng 4 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ và việc triển khai công tác kiểm tra, hậu kiểm về an toàn thực phẩm theo Kế hoạch 557/KH-BCT ngày 08 tháng 2 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Trên địa bàn tỉnh, hiện nay Sở Công Thương đã cấp 06 Giấy chứng nhận (GCN) cở sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm sản xuất rượu, 02 GCN cở sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm sản xuất sữa bắp và sữa tươi chế biến, 07 GCN cở sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm sản xuất bánh kẹo, 03 GCN cở sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm sản xuất bột.

Hầu hết các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm đều có ý thức trong việc chấp hành các quy định về bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm như: thực hiện các quy định về cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện, khám sức khỏe cho người lao động, cập nhật kiến thức an toàn thực phẩm, sắp xếp, bảo quản hàng hóa…. Do đó, việc kinh doanh hàng hóa kém chất lượng, hàng quá hạn sử dụng, hàng không rõ nguồn gốc đã giảm so với trước.

Tuy nhiên, tại một số chợ kinh doanh thực phẩm truyền thống: hạ tầng còn kém, phân định các khu hàng chưa rõ ràng, ở nhiều chợ hạng 2 và 3 còn xảy ra vấn đề về môi trường; nơi bày bán, sơ chế thực phẩm cơ bản chưa đảm bảo vệ sinh, chưa kiểm soát được chất lượng thực phẩm, đặc biệt đối với các mặt hàng thực phẩm tươi sống;… Một số chợ chưa được trang bị thiết bị kiểm tra nhanh (các kit, test,…) các loại thực phẩm, đội ngũ cán bộ kiểm tra chuyên ngành tại địa phương còn hạn chế về số lượng và chuyên môn nên việc kiểm soát kinh doanh thực phẩm tại các chợ còn gặp rất nhiều khó khăn.

Đối với siêu thị, trung tâm thương mại, việc quản lý an toàn thực phẩm được thực hiện tốt hơn, điều kiện bảo quản thực phẩm được bảo đảm; các siêu thị, trung tâm thương mại kinh doanh trong lĩnh vực thực phẩm đều đã được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Hàng hóa thực phẩm được kinh doanh tại các siêu thị, trung tâm thương mại hầu hết đều có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được công bố hợp quy hoặc chứng nhận bảo đảm an toàn thực phẩm của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. 

Ngoài ra, Sở Công Thương thường xuyên ban hành các văn bản đôn đốc, kiểm tra cũng như hướng dẫn UBND các huyện, thành phố Long Khánh và thành phố Biên Hòa về việc chấp hành pháp luật về an toàn thực phẩm. 

Đặc biệt, công tác kiểm tra, kiểm soát kết hợp với tuyên truyền nhắc nhở các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thực hiện nghiêm túc công tác bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm và tác hại của việc sử dụng thực phẩm không đảm bảo chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ góp phần nâng cao ý thức người lao động, chấp hành các quy định của pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm.

"Qua các đợt thanh tra, kiểm tra an toàn thực phẩm cho thấy đa số các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm chấp hành tốt các quy định về an toàn thực phẩm trong sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm như: có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm; có giấy chứng nhận công bố tiêu chuẩn sản phẩm; nội dung thông tin ghi trên nhãn của các sản phẩm đúng quy định, hạn sử dụng và nguồn gốc thực phẩm rõ ràng; người trực tiếp sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm có trang phục chuyên dụng, có kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm, có khám sức khỏe định kỳ; dụng cụ dùng để sản xuất, chế biến thực phẩm đảm bảo vệ sinh" - đại diện Sở Công Thương Đồng Nai cho biết.

Tại buổi làm việc, Đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương đã ghi nhận một số khó khăn, vướng mắc của địa phương trong triển khai công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm. Theo Luật An toàn thực phẩm thì công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm tập trung do 03 ngành quản lý là Y tế; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Công Thương. Tuy nhiên trong thực tế, khi tiến hành kiểm tra, xử lý vi phạm cần có sự phối hợp đồng bộ của các ngành như Quản lý thị trường, Công an…Do đó, đôi khi trong quá trình xử lý còn có sự chồng chéo của các văn bản quy phạm pháp luật của các ngành.

Cùng với đó là ý thức chấp hành pháp luật về về an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm của một bộ phận người dân chưa cao, dẫn đến việc vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ thực phẩm còn xảy ra và ngày càng phức tạp, khó quản lý. Nguy cơ thực phẩm có thể bị ô nhiễm từ nơi sản xuất đến bàn ăn là một vấn đề khó kiểm soát.

Đặc biệt về nguồn lực, ngành Y tế có Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm; ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm và Thủy sản, Chi cục Chăn nuôi thú ý. Tuy nhiên, đối với ngành Công Thương, cán bộ phụ trách chuyên môn an toàn thực phẩm hầu hết là kiêm nhiệm, ít nhân sự, do đó vai trò thực hiện còn hạn chế về năng lực và chuyên môn ảnh hưởng tới công tác quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm. Đồng thời năng lực kiểm nghiệm tại một số địa phương còn nhiều hạn chế, đặc biệt là tuyến xã.

Ngoài ra, các quy định thành phần hồ sơ về đề nghị cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm trong sản xuất còn đơn giản để tạo điều kiện cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình thẩm định thực tế tại doanh nghiệp sản xuất ngoài khu, cụm công nghiệp còn gặp phải các khó khăn, vướng mắc về điều kiện như sử dụng đất đai chưa đúng mục đích, xây dựng trái phép, điều kiện về đảm bảo môi trường, phòng cháy chưa…Văn bản hướng dẫn chi tiết để xem xét cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với các cơ sở sản xuất này chưa có, dẫn tới khó khăn, lúng túng trong quá trình xem xét cấp GCN cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm do ngành công thương quản lý.

Trong khi đó, công tác quản lý nhà nước về hoạt động thương mại điện tử kinh doanh thực phẩm cũng gặp nhiều khó khăn.

Do đó, Sở Công Thương kiến nghị Bộ Công Thương tăng cường tập huấn cho cán bộ phụ trách an toàn thực phẩm cấp tỉnh nhằm nâng cao nghiệp vụ trong tình hình mới, đồng thời có văn bản hướng dẫn chi tiết đối với công tác thẩm định để cấp Giấy xác nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm trong sản xuất thực phẩm do ngành Công Thương quản lý, khi cơ sở nằm ngoài khu, cụm công nghiệp và chưa đảm bảo các điều kiện về đất đai, xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy… Ngoài ra, Bộ Công Thương cần ban hành thêm các quy chuẩn kỹ thuật, TCVN về các loại rượu, để tăng cường công tác quản lý nhà nước về rượu thủ công.

Ghi nhận những khó khăn, vướng mắc và đánh giá cao những nỗ lực của của địa phương, Đoàn kiểm tra Bộ Công Thương đề nghị Sở Công Thương Đồng Nai tiếp tục thực hiện nghiêm và đầy đủ các chỉ đạo của Thủ tướng tại Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 09 tháng 5 năm 2016 và Chỉ thị 17/CT-TTg ngày 13 tháng 4 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trong tình hình mới, thực hiện báo cáo định kỳ đầy đủ. Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động thực hiện an toàn thực phẩm.

Ngoài ra, Sở Công Thương Đồng Nai cần chủ động, tích cực phối hợp với Cục Quản lý thị trường, các cơ quan chức năng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc bảo đảm an toàn thực phẩm, chú trọng các cơ sở cung cấp thực phẩm cho nhiều người, các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh, các kho hàng thương mại. Cùng với đó, tiếp tục tập trung chỉ đạo các phòng chức năng tăng cường quản lý để ngăn chặn thực phẩm giả giả, kém chất lượng, nhập lậu, gian lận thương mại trong lưu thông, kinh doanh; đảm bảo an toàn, vệ sinh thực phẩm tại các chợ, siêu thị, trung tâm thương mại.