Ông Đinh Lâm Sáng, Phó Giám đốc Sở Công Thương Bắc Kạn cho biết, Bắc Kạn là tỉnh miền núi nằm lọt ở giữa các tỉnh khác, không có đường hàng không, đường thủy, đường sắt. Chính vì vậy, thời gian vừa qua, giao thương có những khó khăn nhất định.

Bên cạnh đó, dân số Bắc Kạn phân tán, địa hình đi lại khó khăn. Chính vì vậy, việc sinh hoạt chợ ở trên miền núi khác hẳn với một số các tỉnh khác ở vùng trung du. Thời gian qua, Sở Công Thương Bắc Kạn gặp khá nhiều khó khăn trong việc xây dựng và nhân rộng mô hình chợ an toàn thực phẩm trên địa bàn.

Ông Đinh Lâm Sáng chia sẻ, nguyên nhân thứ nhất là do người dân ở trên địa bàn còn rất dễ tính trong mua bán sản phẩm. Khi mua bán những sản phẩm hàng hóa, họ không quan tâm lắm đến việc an toàn thực phẩm. Chính vì vậy, việc thay đổi nhận thức của người dân là một trong những việc khó nhất.

Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng ở chợ trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã được đầu tư bằng nguồn ngân sách nhà nước từ rất lâu. Đến nay, một số chợ, hệ thống cơ sở hạ tầng đã xuống cấp rất nhiều; kinh phí để bảo dưỡng, sửa chữa chợ cũng hạn hẹp, dẫn đến khó khăn trong việc thực hiện.

Ngoài ra, các tiểu thương và những cái người được giao nhiệm vụ quản lý chợ cũng chưa mặn mà lắm trong việc nhân rộng mô hình quản lý chợ an toàn thực phẩm.

Tuy nhiên, thời gian qua, nhờ nguồn vốn của ngân sách, Bắc Kạn đã xây dựng được một số mô hình chợ an toàn thực phẩm như chợ Bắc Kạn (thành phố Bắc Kạn), chợ Bằng Lũng (thị trấn Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn)… đồng thời nỗ lực nhân rộng ra một số khu chợ khác trên địa bàn tỉnh.

Trong bối cảnh khó khăn chung về xây dựng mô hình chợ an toàn thực phẩm, Sở Công Thương Bắc Kạn xác định tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh dành nguồn kinh phí nhất định hàng năm để hỗ trợ cho việc xây dựng chợ an toàn thực phẩm.

“Một mặt, chúng tôi sẽ tuyên truyền với các hộ kinh doanh, người dân rằng việc an toàn thực phẩm không phải là chuyện của riêng địa phương mà là câu chuyện của toàn quốc, có chợ an toàn thực phẩm mới buôn bán được. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tuyên truyền Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nhấn mạnh việc khi xảy ra chuyện thì sẽ có chế tài để xử lý những người không chấp hành an toàn thực phẩm. Đặc biệt, tuyên truyền rõ ràng rằng tiêu chuẩn nông thôn mới nâng cao bắt buộc phải có tiêu chí thứ 7, đó là chợ phải đảm bảo an toàn thực phẩm” – ông Đinh Lâm Sáng cho biết.

Bên cạnh việc tuyên truyền, Bắc Kạn cũng kết hợp với những cuộc tập huấn liên quan đến những hợp tác xã, doanh nghiệp, tiểu thương bán hàng tại chợ. Trong đó, Bắc Kạn sẽ lồng ghép, động viên tiểu thương chấp hành, đồng thời nêu chế tài xử lý khi buôn bán sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm.

“Bây giờ thông tin truyền thông, mạng xã hội phát triển rồi, chúng tôi sẽ công khai một số trường hợp kinh doanh không đảm bảo chất lượng, không đảm bảo an toàn thực phẩm để nhiều người biết và nhiều người biết thì người ta sẽ không vào mua ở cửa hàng đó nữa, sẽ ảnh hưởng đến việc kinh doanh. Tôi cho rằng đây là giải pháp quan trọng trong giai đoạn hiện nay” – ông Sáng chia sẻ.

Song song với đó, Sở Công Thương sẽ phối hợp với UBND các huyện, thành phố tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh lộ trình nhân rộng mô hình chợ thí điểm bảo đảm an toàn thực phẩm giai đoạn 2023-2025 đối với 03 chợ hạng 3 gồm: Chợ Khang Ninh, xã Khang Ninh, huyện Ba Bể; chợ Nam Cường, xã Nam Cường, huyện Chợ Đồn và chợ Thanh Vận, xã Thanh Vận, huyện Chợ Mới. Trong đó, triển khai các hoạt động chủ yếu như:

Khảo sát, đánh giá tình hình chợ lựa chọn nhân rộng mô hình thí điểm an toàn thực phẩm năm 2023 trên địa bàn tỉnh, thông qua khảo sát, đánh giá, thống kê tình hình kinh doanh thực phẩm tại chợ, hiện trạng cơ sở vật chất, việc chấp hành điều kiện về kinh doanh thực phẩm của các tiểu thương trong chợ. Đặc biệt chú trọng về các tiêu chí an toàn thực phẩm tại chợ, qua đó, xây dựng chợ đảm bảo điều kiện chợ cơ bản đảm bảo an toàn thực phẩm theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 11856:2017 Chợ kinh doanh thực phẩm;

Tổ chức hướng dẫn các chợ xây dựng nội quy chợ và phương án bố trí sắp xếp ngành nghề kinh doanh, điểm kinh doanh tại chợ theo quy định của pháp luật và các tiêu chí chợ thí điểm đảm bảo an toàn thực phẩm trình UBND cấp huyện phê duyệt; hướng dẫn, bố trí, sắp xếp các ngành hàng kinh doanh thực phẩm trong chợ theo đúng phương án đã được phê duyệt; xem xét, đề xuất, bố trí khu vực bán thực phẩm sạch, chất lượng cao riêng biệt tại chợ (nếu có).

Hướng dẫn các hộ kinh doanh thực phẩm thực hiện nội quy chợ; kinh doanh theo đúng vị trí đã được duyệt tại phương án bố trí sắp xếp ngành nghề kinh doanh, điểm kinh doanh tại chợ; kiểm tra, giám sát việc duy trì điều kiện an toàn thực phẩm tại chợ trong quá trình khai thác, kinh doanh chợ; việc thực hiện báo cáo và lưu hồ sơ về việc kiểm tra an toàn thực phẩm tại chợ của đơn vị quản lý chợ; phổ biến, hướng dẫn kiến thức an toàn thực phẩm, kiến thức về áp dụng Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 11856:2017 Chợ kinh doanh thực phẩm cho các hộ kinh doanh thực phẩm tại chợ thông qua tài liệu, tờ rơi, sổ tay tuyên truyền, tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm…

Hỗ trợ trang thiết bị xây dựng mô hình chợ thí điểm an toàn thực phẩm như: Tủ kính đựng thực phẩm chế biến, thực phẩm chín; biển hiệu cơ sở bày bán thực phẩm; mặt bàn chống thôi nhiễm để bày bán thực phẩm tươi sống; giá kệ bày bán rau, củ, quả…;

Hỗ trợ trang bị cho chợ thí điểm an toàn thực phẩm như: Biển hiệu chợ thí điểm đảm bảo an toàn thực phẩm; dụng cụ chứa đựng rác thải có nắp đậy; biển hiệu ngành hàng tại chợ để góp phần hoàn thiện mô hình chợ thí điểm an toàn thực phẩm.

Thực hiện nhân rộng mô hình chợ đảm bảo an toàn thực phẩm nhằm tăng cường công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại chợ, hạn chế thấp nhất thiệt hại do thực phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm gây ra cho người tiêu dùng.

Việc xây dựng mô hình chợ thí điểm an toàn thực phẩm cũng nhằm huy động các nguồn lực, đặc biệt từ nguồn xã hội hóa để góp phần nâng cấp, cải tạo chợ theo hướng văn minh, hiện đại. Đặc biệt, thực hiện nhân rông mô hình chợ đảm bảo an toàn thực phẩm còn góp phần thực hiện hiệu quả tiêu chí cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn (đối với hạng mục chợ nông thôn) đối với các xã dự kiến đạt chuẩn nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao trên địa bàn tỉnh.